Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Тахминий даволаш (комбинациялашган) 
захм та ш х и с и н и
аник^заб олиш йод ёки висм ут д ори воситалари б илан ўткази- 
лади. Бу дори воситаларидан ф арқ ли ўлароқ, п ен и ц и л л и н во ­
си талари касалли кн и ф аркди таш хислаш га қар ш и л и к алом ат- 
л и н ати ж алари н и кўрсатади.
С том атолог врач иш ж араён ида тан гл ай и теш и л ган б ем ор- 
ларда кем тикни ёпувчи оп ерац и я ж араён ида бем орга яқ и н ало- 
қада бўлади, учламчи ёки кечки тугма захм билан огриган бе- 
м ор д аволан и б бўлганидан кей и н 5 йил давом ида д и спансер 
назорати д а туриш и ш арт. Ш унга асо сан , кем ти кл арн и ёп и ш
о п ер ац и ял ар и б ем орлар д и сп ан сер назоратидан ўчирилгандан

---

52
O tu j бўш лит ш иллиқ қавати ва лаб касш ликлари
к ей и н ги н а ўтказилади. А гар к е м ти к б ер ки ти ш о п е р а ц и яси бе- 
м ор д и с п ан с е р н азо р ати д ан ч и қ а р и л м а сд а н ол д и н қ и л и ш н и
т а қ о за этс а , у ҳолда т е р и -т а н о с и л к а с а л л и к л а р и в р а ч и н и н г 
назорати остида беморга п ен ц и л л и н н и н г м ум кин бўлган ю қори 
д озаси б ерилиб , к асал л и кн и ю қиш идан қи м оялан и лад и .
Захм да оғи зд а п айдо бўлган то ш м а л ар н и п е н и ц и л л и н ва 
висм ут препаратлари б и л ан даволаш ж араён и да бир қатор асо- 
р ат кузатилиш и м ум кин. П ен и ц и л л и н ва висм утли д орилари 
б ем орда ўткир ал л е р ги к стом ати т к ел ти р и б ч и қ а р и ш и м ум ­
ки н ; у ҳолда тезда давол аш тўхтатилади. К ан д и д озд а п е н и ц и л ­
л и н да во курсини тўхтатиш ш арт эмас. Висмут д ори воситала­
ри огизд а висм утли ҳ о ш и я, висм утли ги н ги в и т ва стом ати т 
каби асоратлар пайдо қилади.
СИЛ
Одатда оғи з ш и л л и қ қ о б и қ қавати ва лабда си л н и сил м и - 
к о б а к те р и я л а р и к е л ти р и б ч и қ а р и б , и к к и л а м ч и б ў л ад и , кам
ҳолатларда оғи з ш и л л и қ қ о б и қ қавати бирлам чи сил и к о м п ­
л е к с турда кузатилади. С ил м и к о б ак тер и ял ар и о ғи з ш и л л и қ
қ о б и қ қаватида эн д оген (қон ор қал и , л и м ф а орқал и ) ва э к з о ­
ген йўл б и л ан туш и ш и м ум кин.
О ғиз бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати сил м и к о б ак тер и ял а­
ри ж ой л аш и ш и учун ноқулай озуқа муҳити саналади; ш и л л и қ
қ о б и қ қаватга туш аётган кўплаб сил м и ко б актер и ял ар и ўлади. 
Агар туш ган м и к о б ак тер и я ри вож лан са, у ж а р а ён н и н г кеч и - 
ш и; орган и зм и м м ун ологи к ҳол ати н и н г си л ли р еак ц и яга ж а- 
воб д араж асига б о гл и қ бўлади.
О р ган изм да си л н и н г келиб ч и қ и ш и ж араён и да, и н со н н и н г 
овқ атл ан и ш и тав си ф и , и ч к и -а с а б и й зўри қи ш ва б о ш қ а ҳолат- 
л а р муҳим ўрин эгаллайди.
О ғиз ш и л л и қ қ о б и қ қавати си л н и н г иккилам чи туридан ж а- 
роҳатланса, у силли ю гири к ҳисобланиб, бунда д астлабки и к - 
кита кўри н и ш д а си л ли р е а к ц и я м усбат, м и л и а р -яр а л и силда 
аллергия кўриниш ида бўлиб, си л ли р е а к ц и я м ан ф и й натиж а 
беради.