Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Профилактикасида
нурдан ҳим ояловчи малҳам ва крем лар- 
д а н ( “ Щ и т ” , “Л у ч ” , “ А н т и л ю к с ” , 10% ли с а л о л л и м алҳам ) 
ф ойдал ан и ш тавси я қилинади.
АТОПИК ХЕЙЛИТ
Атопик хейлит —
ато п и к дерм ати т ёки тарқалган ней ро- 
дерм ати тн и н г си м п том лари д ан бири бўлиб, маълум касаллик 
б осқичларида алоҳида-алоҳида ю зага келадиган белгилар б и ­

---

Х ейлит лар
231
л ан тавси ф лан ад и . Л аб н и н г бу ж ароҳати ил rap и адабиётларда 
“ Э к зем ато з х е й л и т” , “ м и к р о б л и ” , “ себ о р еял и хей л и т” , “ Э к- 
зем ати т” каби ном лар билан ю ритилиб келинган. А топик хей­
л и т 7-17 ёш ли бола ва ўсм ирлар орасида кў п р о қ учрайди.
Этиологияси ва патогенези.
К асал л и к ри во ж лан и ш и а с о ­
сида генетик ом ил ётади (А .И . М аликов, 1969, Vidal, 1889; Sllig, 
1952; Rajka, 1960, N ie rm a n n , 1964) ва а то п и к аллергия н а ти ­
ж асида юзага келади (Ю .К . С к р и п к и н , 1967; H axthausen, 1925; 
Post, 1929) деган ф и кр л ар илгари сурилмокда.
О в қ ат м аҳсулотлари, д о р и воси тал ари , гуллар ч ан ги , уй- 
рўзғор ч ан ги , м и кроорган и зм л ар, пардоз аш ёлари ва б ош қа- 
лар ал лерген б ўлиш и кузатилган, айрим ҳолларда, ф и зи к ва 
б актериал ом и ллар, ш унингд ек, аутоаллергенлар бўлиш и м ум ­
кин.
А топ и к ал л е р ги я н и н г к л и н и к кеч и ш и т а д қ и қ эти лган и д а 
м арказий ва вегетатив асаб ти зи м и га таъ си р қи л и ш и а н и қл ан - 
ган (B rocq, Jacquet, 1891, G ay, S choehm aker, 1958).
Клиник куриниши.
А топик хейлитда лаб қизил ҳош ияси ва 
к е й и н ч ал и к тери ж ар оҳатл ан ади , оги з бурчаги соҳасида ж а- 
раён н и н г и н тен си в кеч и ш и кўринади. О ғиз бўш лиғи ш и л л и қ
қ о б и қ қавати га ёп и ш ган қи зи л ҳош ия ж ароҳатл ан м ай қол а- 
д и , бунда у н и н гш и л л и қ қаватга ўтиш и кузатилм айди.
К а с а л л и к қ и ч и ш и ш ва б и н а ф ш а ран г э р и те м ал а р ҳосил 
б ўлиш и б и л ан ю зага ч и қ ад и , чегараси а н и қ , ай ри м ҳоллар- 
да, л аб қизил ҳ ош и яси ва тери сези ларси з ш иш ади. Қ атор б е ­
морларда қичим алар ўрнида қуриган тўқим а ҳосил бўлади. Ж уда 
те з вақт ичида ял л и ғлан и ш ж араён и пасаяди ва л а б н и н г л и - 
хен и зац и яси сезилади. Қ и зи л ҳош ия ва бутун ю заси м айдала- 
нади, м айда тангачаларга аж ралади ва у майда ингичка ради- 
ал чуқурча кеси л ган д ай ш акл н и олади. Т о ш м ал ар с е к и н л и к
б илан кам ай и б боради , оги з бурчагидаги тер и у зо қ вақггача 
и н ф и л тр ац и я ҳолида сақл ан ад и . А топ и к хейлит б илан о ғри - 
ган б ем о р л ар н и н г юз териси қуруқ, осон қипикд анад и.
Кечиши.
А то п и к хейлит у зо қ вақт давом этад и , касал л и к
к у зги -қ и ш к и вақтда зўраяди ва ёзда рем иссия ҳолида кечади. 
Ж и н с и й ети л и ш д а в р и н и н г охирларида (19-20 ёш да) кўпчи- 
л и к б ем орлар ўз-ўзидан тузалади.