Psixologik trening asoslari

3.Verbal va noverbal muloqot
. Muloqot jarayonida
 
odamlar bir-biri 
bilan,verbal( nutqiy ) va noverbal (nutqiy bo'lmagan) vositalar bilan aloqa 

---

148 
qilishadi. Verbal aloqa - bu fikrlarni so'z orqali etkazish bo’lsa, og'zaki 
bo'lmagan noverbal aloqa esa quyidagilarni o'z ichiga oladi: imo-ishoralar, yuz 
ifodalari, pantomima, tembr, intonatsiya, ko'z bilan aloqa va boshqalar. 
Shaxslararo munosabatlar jarayoni kamida ikki kishidan kam bo’lmasligi, 
ulardan biri ma'lumot yuboradi, ya’ni u kommunikator vazifasini bajarsa, 
ikkinchisi esa qabul qilib oluvchi hisoblanadi. Bunga asosiy sabab bir-birimiz 
bilan munosabatlarni o'rnatish, bir-birimizni tushunish, ma'lumot almashish, 
birgalikda ishlash va o'qish, maslahat berish, his-tuyg'ularni ifoda etish, o'ynash, 
to'plangan tajribani etkazish kabilarni qamrab oladi.
Odamlar bir –birlari bilan muomalaga kirishar ekan. Ularning asosiy 
ko’zlagan maqsadlaridan biri – o’zaro bir- birlariga ta’sir ko’satish, fikrlariga 
qondirish, harakatga chorlash, ustanovkalarini o’zgartirish va yaxshi taassurot 
qoldirishdir. Psixologik ta’sir – bu turli vositalar yordamida insonlarning 
fikrlari, hissiyotlari va xatti-harakatlariga ta’sir ko’rsata olishdir.
Ijtimoiy psixologiyning barcha shaxslararo munosabatlarida, jumladan, 
oilaviy munosabatlar, ta’lim-tarbiya jarayonidagi muloqot, rahbarlar va 
xodimlar ortasidagi muloqot, muayyan bir muammolarni hal qilish bilan bog’liq 
bo’lgan kishilar uyishmasi o’rtasidagi muloqot,( bahs munozara, ijtimoiy 
psixologik trening) kabilarda psixologik ta’sirning uch vositasi farqlanadi. 
1.Verbal ta’sir
- bu so’z nutqimiz orqali ko’rsatadigan ta’sirdir. Bundagi 
asosiy vositalar so’zlardir. Ma’lumki nutq - bu so’zlashuv, o’zaro muomala 
jarayoni bo’lib, uning vositasi – so’zlar hisoblanadi. Monologik nutqda ham, 
diologik nutqda ham odam o’zidagi barcha so’zlar zahirasidan foydalanib, eng 
ta’sirchan so’zlarni topib, sherigiga ta’sir ko’rsatishni xohlaydi.