Psixologik trening asoslari

Qo`llanish usuli:
“Aqliy hujum” ishtirokchilari oldiga qo`yilgan muammo 
bo`yicha har qanday mulohaza va takliflarni bildirishlari mumkin. Aytilgan 
fikrlar yozib boriladi va ularning mualliflarni o`z fikrlarini qaytadan xotirasida 
tiklash imkoniyatiga ega bo`ladi. Metod samarasi fikrlar xilma - xilligi bilan 
tavsiflanadi va hujum davomida ular tanqid qilinmaydi, qaytadan ifodalanmaydi. 
“Aqliy hujum” tutagach, muhimlik jixatiga ko`ra eng yaxshi takliflar 
generatsiyalanadi va muammoni yechish uchun zarurlari tanlanadi. 
3.Mini ma’ruzava mazmuniga qo’yiladigan uslubiy talablar, 
ma’ruzani tizimlashtirish (ma’lumotlaming yangiligi, ma’lumotlami taqdim 
etish, ma’ruzani taqdim etishda ishtirokchilarning ehtiyojlarini hisobga 
olish). 
Trenning jarayonida trening mavzusi, maqsadi va vazifalari, umuman 
olganda uning asosiy mohiyati haqida trener tomonidan kichik taqdimot 
o’tkazilinadi. Taqdimotning o’tkazilishi treningni mavzusiga mos holda treninga 
qo’yilgan talablar asosida o’tkazilinadi. 
Mini ma'ruza - bu o'qituvchi tomonidan trening ishtirokchilarini o'qitish 
uchun yangi materiallarni taqdim etish vositasi sifatida foydalanadigan 
ma'lumotni hikoya qilish usuli. 
Mini ma'ruzani trener trening qatnashchilaridan yangi materiallarni olishga 
tayyor bo'lganlar uchun olib boradi. Ishtirokchilar taqdimotni to’liq, aniq idrok 
qilishlari, trening mashg’ulotiga moslashishlari uchun, shuningdek, treninggga 
tayyorlikni yaratish uchun trener mini-ma'ruzadan oldin engillashtirish, 
moderatsiya yoki rolli o'yinlarni o'tkazadi. Treningning har bir ishtirokchisi 
mini-ma'ruza davomida ma’lumotlarni faol tinglashi muhimdir. 
Mini ma'ruzaning davomiyligi o'rtacha 10-15 daqiqani tashkil qiladi va 20 
daqiqadan oshmasligi kerak. Bu vaqt ichida murabbiy o'zi tanlagan mavzu 
bo'yicha barcha kerakli ma'lumotlarni berishi kerak.Mini-ma'ruza davomida 
murabbiy taqdim etilgan materialni tasvirlaydigan ko'rgazmali qurollardan 
foydalanadi: doskada asosiy iboralarni yozadi, yodlash uchun marker bo'lib 
xizmat qiladigan chizmalar tuzadi va metaforalardan foydalanadi.Masalan, 
metafora masallari, hazillar, gaplar, ish amaliyotidan misollardan unumli 
foydalanish mumkin. Shuningdek, trener maxsus ekspressiv vositalardan, 
xususan, muloqotni ta’sirchanligini oshiruvchi elementlari bo’lgan verbal, 
noberbal va paralingvistik ta’sirlardan: aniq va ravon so’zlardan, sozlarga jilo 
beruvchi intonatsiyadan, yuz ifodalari, imo-ishoralari va pozalardan unumli 

---

68 
foydalanishi treningni butun bir maqsadi, vazijasi, mazmunini treningdan 
kutilayotgan effektiv natijalardan boxabar qiladi. Mini ma'ruza davomida 
murabbiy, aktyor sifatida, nazariy ma'lumotlarni aks ettirgan aniq misollarni 
ko'rsatadigan eskizni ijro etish tavsiya etiladi. 
Mini ma'ruza davomida trener xushyor bo'lib, maksimal darajada guruhga 
va har bir ishtirokchiga individual ravishda o’z ta’sirini o’tkazadi.Trener nafaqat 
materialni taqdim etadi, balki u taqdim etgan materialni treningning har bir 
ishtirokchisi tomonidan qanday qabul qilinishini ham kuzatb boradi. U har bir 
ishtirokchining e'tiborini yangi ma'lumotlarga qaratishga harakat qiladi va 
e'tiborni "bu erda va hozir" dan o'zgarishga yo'l qo'ymaslikka harakat qiladi. 
Murabbiyning o'zi mini-ma'ruza davomida ritorikaning ifodali vositalaridan 
foydalanib, ishtirokchilarni "shu erda va hozir" holatida bo'lishga chorlaydi.