Sultonmurod Olim, Sunnat Ahmedov, Rahmon Qo‘chqorov

Savol va topshiriqlar
1. G ‘azal hajmi, mavzusi, vazni, qofiyasi va radifi haqida m a’lumot 
bering.
2. Tirik qahramon yordan ko‘ngil uzmoqchi edi, lekin g‘azalda keltirilgan 
qaysi asoslarga ko‘ra, kundan kunga oshiqligi ortib boryapti?
3. Uchinchi baytda qaysi so‘zlar orasida tazod hosil bo‘lgan?
4. G ‘azalda qanday undalmalar (murojaatnomalar) mavjud?
5. G ‘azal baytlarini ketma-ketlikka amal qilgan holda sharhlang.
6. Jomi Jam va Xizr timsollari mohiyatida qanday m a’no yashirin?
7. Matla’ning badiiy go‘zalligi nimada?
«DEYIN» RADIFLI G‘AZAL
Qoshi yosinmu deyin, ko‘zi qarosinmu deyin,
Ko‘ngluma har birining dard-u balosinmu deyin?!
Ko‘zi qahrinmu deyin, kirpiki zahrinmu deyin,
Bu kudurat ichra mxsori safosinmu deyin?!

---

Ishqi dardinmu deyin, hajri nabardinmu deyin,
Bu qatiq dardlar aro vasli davosinmu deyin?!
Zulfi dominmu deyin, la’li kalominmu deyin,
Birining qaddin, yana birning adosinmu deyin?!
Turfa xolinmu deyin, qaddi niholinmu deyin,
Movi(y) ko'nglak uzra gulrangi qabosinmu deyin?!
Charx ranjinmu deyin, dahr shikanjinmu deyin,
Jonima har birining javr-u jafosinmu deyin?!
Ey Navoiy, dema qosh-u ko‘zining vasfini, ayt,
Qoshi yosinmu deyin, ko‘zi qarosinmu deyin?!
«Navodir ush-shabob»ning 483-g‘azali.
Yetti baytli bu g‘azalda 
«deyin»
so‘zi faqat radifdagina takrorlanib 
kelmaydi. Radifda sakkiz bor qo‘llanishidan tashqari, yana o‘n ikki 
(jami yigirma) bor takrorlanadi. Radd ul-matla’ (matla’ni takrorlash) 
san’ati asosida birinclii misra g‘azalning so‘nggi misrasi sifatida yana 
bir bor keladi. Bu takrorlar ham g‘azal ohangi-yu jarangini, ham 
fikr ta’kidini, ham osliiq liis-hayajoni ifodasini kuchaytirgan.
G ‘azaldagi ohangdorlik faqat qofiya va radif orqaligina ta ’mim- 
lanmagan. Baytlaming birinclii misralarida ham ichki ohangdorlik 
(«yosinmu — qarosinmu», «qahrinmu — zahrinmu...»
va hokazo) 
mavjud.