2-Mavzu. Dielektriklarning qutblanishi. Dielektriklarning elektr o‘tkazuvchanligi. Dielektriklarda energiya isrofi Reja

elektron qutblanish
deyiladi. 
Elektron qutblanish barcha dielektriklarda kuzatiladi. Dielektrikdagi atom va 
elektronlar musbat elektrod (anod) tomon siljiydi. 
Elektron qutblanishda elektr energiyasi sarf bo‘lmaydi. Bunday qutblanish neft 
moylarida va qattiq dielektriklar kuzatiladi. 
Ionli qutblanish. 
Kristall panjarali qattiq jismlarda bo‘sh bog‘langan ionlar bo‘ladi. Bu ionlarning 
siljishi natijasida 
ionli qutblanish
ro‘y beradi. 
Ionli qutblanish elektron qutblanishga nisbatan kuchliroq kechadi va 

ning 
qiymati 5‚30 oraligida bo‘ladi. O‘lchami jixatidan ion elektronga nisbatan kattadir. 
Shuning uchun ionli qutblanishining tezligi past (

=10
-3
s) bo‘ladi. Elektr siljish 
(D) ham, 

xam E ga bog‘liq bo‘lmaydi. Shuni yodda tutish kerakki, ion 
qutbanishida 
energiya isrofi
kuzatilmaydi, chunki qutbanishga sarflanadigan 
energiya manbaga to‘lik uzatiladi. Faqat yuqori chastotalarda ionlarning rezonansi 
xisobiga materiallarda elektr energiya isrofi kuzatiladi. 
Dipol relaksatsiya qutblanish 
Bu qutblanish turi betartib issiqlik xarakatida bo’lgan zarrachalar (dipol 
molekulalari) elektr maydoni ta’sirida o’z yo’nalishlarini o’zgartirish xisobiga 
ro’y beradi. 
Agar molekulyar kuchlar dipollarning maydon uzra yo’nalish olishiga xalaqit 
bermasa, u xolda 
dipol qutblanish
sodir bo’ladi. 
Dipol qutblanish ancha sekin (

=10
-6
-10
-8
с) kechishi sababli radio to’lqinida (
8
6
10
10


f
Гц) maydon o’zgarishi qutblanish vaqtiga yaqinlashib qoladi. Natijada 
yuqori chastotada dipol molekulalar maydon yo’nalishining o’zgarishiga 
ulgurolmay qoladi va qutblanish susayib 

qiymati pasayadi. 
Shuni aloxida ta’kidlash joizki,