2-Mavzu. Dielektriklarning qutblanishi. Dielektriklarning elektr o‘tkazuvchanligi. Dielektriklarda energiya isrofi Reja

---

2-Mavzu. Dielektriklarning qutblanishi.
Dielektriklarning elektr 
o‘tkazuvchanligi. Dielektriklarda energiya isrofi 
Reja
 
1. Qutblanish turlari. Qutbli va qutbsiz dielektriklar 
2.Suyuq dielektriklarning elektr o‘tkazuvchanligi. Qattiq dielektriklarning elektr 
o‘tkazuvchanligi.Gazlarning elektr o‘tkazuvchanligi. 
3.Energiya isrof tushunchalari. Gazsimon, suyuq va qattiq dielektriklardagi isroflar
Dielektriklarning qutblanishi.
 
Dielektrikning asоsiy xususiyatlaridan biri, uning tashqi elektr maydоni 
ta`sirida qutblanishidir
.
Kuchlanish U ta’sirida dielektrik ichida bir-biriga 
bog’langan elektr zaryadlarning tartibga kelinishi 
qutblanish
deyiladi. Agar 
kondensatorga o’zgarmas U berilsa, uning elektrodlarida qarama-qarshi zaryadlar 
paydo bo’lib, dielektrikda elektr maydonni xosil qiladi. Elektr maydoni ta’sirida 
atomdagi elektronlar o’zlarining yadrolariga nisbatan siljiydilar. Natijada 
elektronlar musbat zaryadlar bilan bog’lanib, juft zaryadlar xosil qiladilar. Bir-
biridan 1 masofada joylashgan bunday juft zaryadlar elektr bikr 
dipollar 
deyiladi.
Dipolning elektr momenti (

) siljigan elektronlarning zaryadi q va ularning 
yadrolariga nisbatan masofalari (1) ko’paytmasiga teng:
l
q



Е 
-2 
ℓ 
Birligi: 
  

м
Kл
.


, 1-elektron qobiq, 1Д (дебай)=3,333
.
10
-30
Кл
.
м 
2- elektr maydon ta’sirida siljigan elektr qobiq. 
Demak, elektr maydoni ta’sirida dielektriklardagi atomlar 
dipollarga
aylanadi. Dipollar esa, atomlardagi elektronlarning siljigani natijasida paydo 
bo’ladi. 
Shuni aloxida ta’kidlash kerakki, dielektrikning qutblanganligi yoki 
qutblanmaganligi uning agregat xolatiga bog’liq emas. Buning ma’nosi shundan 
iboratki, dielektrik gazsimon, suyuq yoki qattiq xolatlarda bo’lmasin, u