Битираётган мутахассисларни тайёрлашнинг сифатига қўйиладиган талабларнинг кескин ошиб кетгани, мураккаб масалаларни ечишга фанлараро ёндашувнинг зарурияти

(vector 
processor)
kompyuterga misol qilib - Cray Research firmasi tomonidan 
ishlab chiqarilgan Cray-1 (1974 yil) superkompyuterini keltirish mumkin.
Matritsali va vektor protsessorlarni qurishda ishlatilgan tamoillardan 
zamonaviy 
kompyuterlar 
protsessorlarini 
ishlab 
chiqishda 
ham 
foydalanilmoqda. Ular asosida Pentium oilasi mansub protsessorlarning 
buyruqlari to‘plamlariga kiritilgan MMX va SSE-buyruqlari ishlab 
chiqilgan. MMX (
Multi Media eXtension
) - tovush va video ma’lumotlarni 
ishlash tezligini oshiruvchi buyruqlar to‘plami. SSE (
Streaming SIMD 
Extensions
) – multimedia ma’lumotlarni oqimlar tarzida ishlovchi 
qo‘shimcha buyruqlar to‘plami. Bu buyruqlar to‘plamlari yordamida 
multimediali dasturlarning tezkor bajarilishi amalga oshirilmloqda. 
Multiprotsessorli kompyuterlar. 
Matritsali va vektorli protsessorlar 
yagona boshqarish bloki tomonidan boshqariladigan, har biri alohida-
alohida xotiraga ega bo‘lgan protsessorlardan iboratdir. Umumiy xotiraga 
ega bo‘lgan parallel ishlovchi protsessorlar to‘plami – 
multiprotsessor
deb 
ataladi. 
Yuqorida 
keltirilgan, 
hisoblashlarni 
bajaruvchi 
ko‘p 
protsessorlardan foydalanish sxemasi asosida qurilgan kompyuterlar esa – 
multiprotsessorli kompyuterlar
deb ataladi. Umumiy xotiraga ega bo‘lgan 
multiprotsessorli kompyuterlarning ikki xil varianti mavjud (3.25-rasm). 
Ushbu hildagi kompyuterlarda umumiy xotiradan foydalanish hisobiga 
ham unumdorlikni oshirishga erishish mumkin ekan.
3.25-rasm. Bitta shinaga va umumiy xotiraga ega bo‘lgan multiprotsessor 
(a); xar bir protsessorida ham lokal xotira bo‘lgan multiprotsessor (b). 

---

110 
Matritsali va vektorli protsessorlarga ega kompyuterlarni ham, 
multiprotsessorli kompyuterlarni ham o‘ziga xos 
tizim
deb qarash mumkin. 
Yuqori unumdorlikka erishish uchun, ko‘p sonli kompyuterlarni o‘zaro 
bog‘lab – ko‘p kompyuterli yoki 
multikompyuterli tizimlar
ham ishlab 
chiqilgan.