Битираётган мутахассисларни тайёрлашнинг сифатига қўйиладиган талабларнинг кескин ошиб кетгани, мураккаб масалаларни ечишга фанлараро ёндашувнинг зарурияти

OMAP4430 protsessori
. Texas Instruments (TI) firmasi tomonidan 
ishlab chiqarilgan OMAP4430 protsessori - 
bitta kristallga joylashtirilgan 
tizim
- 
System-on-a-chip 
(SoC) 
hisoblanadi. U ARM (Advanced RISC 
machine) buyruqlar to‘plamini amalga oshira oladi. OMAP4430 
protsessori asosan – mobil va o‘rnatilgan tizimlarda, hamda smartfonlarda 
va planshetli kompyuterlarda ishlatilmoqda [1,16,32].
Bitta kristalli tizim hisoblangan OMAP4430 protsessori 2011 yili 
ishlab chiqarilgan bo‘lib, u 1 GGs chastotada ishlovchi ikkita ARM A9 
yadrosidan tashkil topgan. «qatorining kengligi» esa 45 nanometrga teng. 
OMAP4430 tizimi tarkibida yana, hisoblash jarayonlarini tezlashtiruvchi 
uchta protsessorlar mavjud: 
1.POWERVR SGX540 - grafik protsessor; 
2.ISP (Image signal processor) - tasvirlarni ishlovchi protsessor;
3.IVA3.SGX540 – multimediali tezlashtiruvchi protsessor. 
Ushbu tizim tarkibida, turli xil tashqi qurilmalarni ulash uchun 
mo‘ljallangan ko‘p sonli turli xildagi interfeyslar mavjud. Ular yordamida 
sensorli ekranlarni, klaviatura kontrollerini, dinamik va flesh xotirani ulash 
amalga oshiriladi. OMAP4430 protsessorining muhim xususiyatlaridan biri 
shundan iboratki, u juda ham kam miqdorda energiya sarflab, katta-katta 
hajmdagi hisoblashlarni bajara oladi. Bu xususiyat batareykalardan 
foydalanadigan mobil qurilmalar uchun juda ham qo‘l keladi.
OMAP4430 mikrosxemasi
 
chiqishlar soni 
547-
taga teng bo‘lgan 
BGA 
(Ball grid array)
 
korpusiga joylashtirilgan. Mikrosxemaning 
chiqishlari uning pastki qismida joylashgan 28*26 o‘lchamli 3.21-rasmda 
keltirilgan ko‘rinishdagi kvadrat matritsa shakliga ega. 
Atmel ATmega168 mikrokontrolleri. 
Atmel ATmega168 – hozirgi 
paytda ko‘plab ishlab chiqarilayotgan turli xildagi elektron qurilmalarni 
boshqarishda qo‘llanilayotgan mikrokontrollerdir. Bunday qurilmalarga 
misol qilib – televizorlar, uyali telefonlar, mikroto‘lqinli pechlar, kir yuvish 
mashinalari, videokameralar, lazerli printerlar, elekron kotiblar, qo‘riqlash 
tizimlari qurilmalari, elektron o‘yinlar uchun ishlab chiqilgan qurilmalar 
kabi qurilmalarni keltirish mumkin [1,16,21]. 

---

104 
3.21-rasm. OMAP4430 protsessorining mikrosxemasi. 
ATmega168 mikrokontrollerining ichki arxitekturasi va mantiqiy 
tuzilishi 3.22-rasmda keltirilgan. Uning tarkibida 16 Kbaytli ichki flesh 
xotira, 1 Kbaytli ichki statik xotira va 1 Kbaytli EEPROM doimiy xotira 
qurilmalari mavjud. 
Flesh xotira - dasturning buyruqlarini, statik xotira - vaqtincha kerak 
bo‘ladigan o‘zgaruvchi ma’lumotlarni va doimiy xotira EEPROM esa - 
tizim konfiguratsiyasi haqidagi ma’lumotlarni saqlaydi. 
ATmega168 protsessori 8-razryadli ma’lumotlar bilan ishlaydi, uning 
ichki registrlarining uzunligi 8-bitni tashkil qiladi. Protsessor har biri 16-bit 
uzunlikka ega bo‘lgan 
131
-ta AVR buyruqlar to‘plamidan foydalanadi. 
Protsessor tarkibida – real vaqt soati, ma’lumotlarni ketma-ket kiritish va 
chiqarish uchun mo‘ljallangan turli xil interfeyslar ham mavjud. 
ATmega168 mikrokontrollerining keng qo‘llanilishiga birinchi sabab 
– uning narxi juda ham arzon ekanligidir. ATmega168 ko‘pgina qurilmalar 
oson va arzon ulashnishi mumkin bo‘lgan – mikrosxemadir. Uning fizik 
tuzilishi 3.23-rasmda keltirilgan. Ushbu mikrokontroller 28-ta chiqish 
oyoqchalariga ega standart korpusga joylashtirilgan.
Avval ko‘rib o‘tilgan mikrosxemalardan farqi ravishda, ATmega168 
mikrosxemasida adreslar va ma’lumotlarni uzatish uchun mo‘ljallangan 
oyoqchalar mavjud emas. Negaki bu mikrosxema asosiy xotiraga ulanishi 
shart emas. Uning barcha xotirasi – statik va flesh xotiralar protsessorning 
ichiga joylashtirilgan. 

---

105 
 
3.22-rasm. Atmel ATmega168 mikrokontrollerining ichki 
arxitekturasi va mantiqiy tuzilishi. 

---

106 
ATmega168 mikrosxemasida adreslar va ma’lumotlarni uzatuvchi 
oyoqchalar o‘rniga, ma’lumotlarni raqamli va analog ko‘rinishda kiritish-
chiqarish uchun mo‘ljallangan 27-ta portlar mavjud: