T ü r k d I l k u r u m u y a y I n L a r I

Suya susuz aparıb
atından susuz getir
endi bu. (EMDA / Axşamdan Kéçende)
at oynadanı atından sal
-
:
at oynatanı atından düşür-; güçlüyü güçsüzleştir-
Fikirler, xeyallar apardı meni,
Ruhumdan, özümden qopardı meni…
Çox 
at oynadanı atından sal
ıb,
Ezelden kéçse de çox ele dünya.
Daha eynindeki köynek daralıb, (AHV / Bu Gün Sabah)
baş aç-:
anla-, idrâk et-
Seher – dolu, günorta – gün, axşam – bulud,
Di gel 
baş aç
bu deyişen havalardan. (AHV / Nağıl)
başına oyun aç-:
başına iş aç-, felâkete maruz bırak-
Başına 
iller boyu
Min bir 
oyun aç
dılar, (AHV / Bu Dağ Dağımdı Menim)
üstten aşağı bax-:
yukardan aşağıya doğru bak-, küçümseyerek bak-
Qartalın adına mı
Yazılıbdı zirveler?
Daha gözünden geler!
Göylerden ayrılmayır,
Beyenmir bu torpağı.
O bizim hamımıza
Bax
ır
 üstden aşağı
(AHV / Méşenin Nağılı
üstünü al-:
üstüne çök-
üreyi kövrel-
:
 duygulan-
Qeriblik, sensizlik 
al
ar
 üstümü
,
Üreyi
m 
kövrel
er, qaynayar, çağlar… (BGG / Anamı Düşünerken)
yadına düş-:
aklına gel-
Éh, işdi, qezadı, 
düş
sem 
yadına
Oxu bu neğmeni vaxtın var iken. (BGG / Yadına Düşsem)
geh geh çek-: 
kahkaha at-

---

126
İslam Türkay’ın şiirlerinde kalıplaşmış dil ögeleri
T Ü R K D İ L K U R U M U Y A Y I N L A R I
Acize 
qeh-qeh
çekib
Be’zen acıyan sükut… (HTBG / Lirik Poema I)
günaha bat-:
hata, kusur işle-; günaha, hataya düş-
İller dönüb, qan deyişib,
Qohum qohumla eyişib.
Qardaşım yadla uyuşub,
Olmaz