K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

A va B investitsiya loyihalariga qo‘yilgan kapitalning dispersiyasi 
(raqamlar shartli) 
№ 
hodisa 
Olinadigan 
foyda ( x), 
ming so‘m 
Kuzatuv 
holatlari soni 
(n) 
(
̃)
 
(
̃)
 
(
̃)
 
A loyiha: 
1 
25 
48 
- 
- 
2 
20 
36 
-5 
25 
900 
3 
30 
36 
+5 
25 
900 
̃
=25 
∑
=120 
∑
 
B loyiha: 
1 
40 
30 
+10 
100 
3000 
2 
30 
50 
- 
- 
- 
3 
20 
20 
-10 
100 
2000 
̃
=30 
∑
=100 
∑
 
 
A –
investitsiya loyihasiga kapital qo‘yilishining o‘rtacha kvadratik 
farqlanishi: 

---

150
√
 
B –
investitsiya loyihasiga kapital qo‘yilishining o‘rtacha kvadratik 
farqlanishi: 
√
 
A va B
investitsiya loyihalariga qo‘yilgan kapital bo‘yicha variatsiya 
koeffitsiyenti quyidagicha: 
A loyiha bo‘yicha: 
 
 
% 
B loyiha bo‘yicha: 
 
 
 % 
Olingan natijalar shuni ko‘rsatadiki, A loyiha bo‘yicha variatsiya 
koeffitsiyenti 15,48 % ga teng bo‘lsa, B loyiha bo‘yicha kutilayotgan daromad 
qisman yuqori bo‘lsada, bu loyiha kapital qo‘yishda variatsiya koeffitsiyenti 
23,57 % ni tashkil etadi, ya’ni loyihani moliyalashtirishning risklilik darajasi A 
loyihaga nisbatan 1,5 marta yuqori. 
Shuning uchun risk darajasiga qarab, A-loyihani moliyalashtirish maqsadga 
muvofiq. 
Xulosa 
1)
Har qanday investitsiya loyihalari turli noaniqliklar, risklar bilan 
bog‘liq. Har bir investitsiya ishtirokchisi risklar, risk turlarining vujudga kelish 
sabablari, ularning tasnifi hamda risk ehtimollarining oldini olish bo‘yicha 
tadbirlar haqida aniq ma’lumotlarga ega bo‘lishlari lozim. Shundagina ular 
investitsiya loyihasini muvaffaqiyatli amalga oshirishga o‘z hissasini 
qo‘shishlari mumkin. 
2)
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida risklarni boshqarish - bu 
amaldagi bozor holatiga mos darajada risklarni kamaytirishdir. Investitsion 
loyihalarni moliyalashtirish jarayonida risklarni samarali baholash jarayonida 
investitsiya faoliyatini amalga oshirayotgan banklar bo‘linmalarini professional 
tayyorlangan yuqori malakali kadrlar bilan mustahkamlash, investitsiya 
loyihalarini tanlab olish, ekspertiza qilish va amalga oshirish masalalari bo‘yicha 
bank mutaxassislarini qayta tayyorlash hamda malakasini oshirish sifatini 
tubdan yaxshilashga alohida e’tibor qaratish lozim. 

---