"iqtisodiyot va menejment "

Texnologiya
– bu xom va materiallarga ishlov berish usullari va uni amalga 
oshirishning ketma-ketligi.
Iqtisodiy siyosat
- bu davlatning iqtisodiy munosabatlar va takror ishlab 
chiqarish jarayoniga ta’sir ko’rsatishga qaratilgan chora-tadbirlari bo’lib, u uch: 
makro, mikro va mega (xalqaro miqyosda) amalga oshiriladi.
Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarni tasviflashda qator omillar hisobga olinadi:
a)
mamlakatda xo’jalik faoliyatini yuritish bilan bog’liq qonun-qoidalar;
b)
ishlab chiqarish vositalariga mulkchilik shakllari;
Iqtisodiy 
tizimlarning 
tarkibiy 
qismlari 
Texnologiya va ishlab chiqarishning
tabiiy shart-sharoitlari 
Xo’jalik yuritish mexanizmlari 
Iqtisodiy siyosat 

---

14 
c)
iqtisodiy faoliyatni boshqarish va koordinatsiyalash, tartibga solish uslubi, tashkil 
qilish;
d)
maqsadga erishish yo’llarini ishlab chiqish va insonga mehnat qilish uchun zarur 
sharoitlarning yaratilishi. 
Bugungi dunyo turli-tuman iqtisodiy tizimlar mavjudligi bilan xarakterlanadi. 
Tizimlar tarixiy davrlarda vujudga keladi, rivojlanadi, biri ikkinchisi bilan almashadi. 
Jamiyat taraqqiyoti, ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar ularning almashuvida turlicha 
yo’nalishlar mavjud: 
1)
Formatsioi yo’nalish
bu ko’proq marksizm nazariyasiga asoslanadi va uning 
asosida jamiyat taraqqiyotining tarixiy rivojlanish bosqichlari va ishlab 
chiqarishning besh usuli: ibtidoiy jamoa, quldorlik, feodalizm, kapitalizm va 
kommunizm ajratilib ko’rsatiladi. Bu nazariyada tizimlar mulkiy, sinfiy mezonlar 
asosida qaralib formatsiya deb ataladi. 
Ishlab chiqarish usuli - ishlab chiqarish kuchlari va ishlab chiqarish 
munosabatlaridan iborat. Ishlab chiqarish kuchlari - kishilar va ishlab chiqarish 
vositalaridan tashkil topadi. Ishlab chiqarish vositalari mehnat qurollari va mehnat 
predmetlari, ashyolaridan iborat bo’ladi. Ishlab chiqarish munosabatlari esa ishlab 
chiqarish vositalariga mulkchilik munosabatlari, ishlab chiqarish jarayonida ijtimoiy 
guruhlarning tutgan o’rni, ular o’rtasida faoliyat ayirboshlash, yaratilgan mahsulotni 
taqsimlash, iste`mol munosabatlarida namoyon bo’ladi. 
2)