Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

81
Болаларга ёшлигидан бирор касб­ҳунар ўргатиш ота­
онанинг муҳим вазифасидир. Улуғ шоиримиз Алишер 
Навоий бир достонининг қаҳрамони тилидан: «Ҳунар ни 
асрабон неткумдир охир, Олиб туфроққаму кеткумдир 
охир», деб бежиз ёзмаган. Атоқли шарқ шоири Низомий 
Ганжавий: «Ўқиб­ўрганилган ҳар битта ҳунар ҳунар­
мандга бир кун фойда келтирар», деб ёзганида минг бора 
ҳақ эди. Яна ҳикматлардан бирида: «Ҳар кимнинг зари 
бўлмаса­да, аммо ҳунари бўлса, дунёда ҳеч бир хавф­ха­
тари бўлмайди. Шунинг учун ки ши ҳунар зийнати билан 
безанмоғи керак», дейилибди. Яна Алишер Навоий хаз
­
ратлари: «Йўқ ҳунари ёлғиз эрса киши, қайда киши со
­
нида ёлғиз киши», деганлар. 
Халқимиз меҳнатсеварлиги, ғайрат­шижоати, ҳунар­
мандлиги билан ном чиқарган. Ота­оналар фарзанд­
ларини кичиклигиданоқ бирор машғулот билан шуғул­
лантирадилар ёки ҳунар ўргатиш учун бирор ҳунарманд 
устага шогирд қилиб беришади. Қизларимизга ҳам ёш­
лиги дан чеварлик, пазандалик, уй тутиш, бола тарбия­
лаш, ўзига оро бериш каби юмушлар эринмай ўргати­
лади. Токи, борган ерларида эпли­шудли эканликлари
­
ни кўр сатсинлар, янги рўзғор ларида қийналиб қолма­
синлар, ҳаётлари фаровон, оилалари тўкин бўлсин, деган 
ниятда шундай йўл тутилади. Момоларимиз азал­азал
­
дан чевар лик, тўқув чилик, мазали таомлар тайёр лаш, 
зар дўзлик, каштачилик ва бошқа ҳунарлар бобида ном 
чиқаришган. Қизларини ҳам турмушга узатиш олдидан 
бир неча ҳунар эгаси қилиб тарбиялашган. 
Ўн тўққизинчи аср охири ва йигирманчи аср бош
­
ларида яшаб ўтган таниқли олим ва маърифатпарвар 
Алий Назимонинг Марказий Осиёда катта шуҳрат қо­
зонган ва мактаб­мадрасаларда дарслик сифатида ўқи­
тилган «Таълими банот» («Қизлар тарбияси») кито бида 
қуйидаги жумлаларни ўқиймиз: «Ёш қизларга таълим­
тарбия беришда улар учун ниҳоятда керакли, ўрган­
масликнинг асло иложи бўлмаган фан қўл ҳунарлари 
www.muslim.uz

---

82
Оилада фарзанд тарбияси
фанидир. Энг юқори билим ва маълумот ҳам бу фан
­
нинг ўрнини боса олмагани боис ёш хоним­қизлар бу 
фанни ўрганишга тиришишлари лозим. Қўл ишларига 
уста бўлган аёл қўлларининг моҳирлиги, чапдастлиги 
сабабли адабу иффат ичида тирикчилигини қила олади. 
Бой оилаларнинг хонимлари қўл ҳунари орқасида хуш 
ва ҳузурли вақт ўтказишади ҳамда муҳтожларга ёрдам
­
лар кўрсатиб, одамийликда бўлурлар. Игна бир тўғри ва 
чин дўст бўлиб, кўп вақтда юрт халқининг ёрдамчиси ва 
энг қимматли қуролларидан биридир. У ёлғиз вақт ларда 
юпанч бўлиб, ғам­қайғуни даф қилади, яхши ишларни 
рўёбга чиқаради, керак бўлганда фақирлик ва муҳ тож­
ликка қарши курашади. Қўл ҳунарларини кичкина ёш
­
дан бошлаб тартиби ила ўргатиш лозим».