Қарши давлат университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи phD

Тарихий тетралогияда нутқ. 
Муҳаммад Али ижоди билан яқиндан 
танишган киши унинг асар ёзишда ҳам ўзига хос шоирлигидан баҳра 
олганлигини четлаб ўтолмайди. Негаки, шоир яратган ҳар қандай мавзуда 
кучли лиризм, драматизм, фалсафий-эстетик қамров яхлитлиги яққол 
намоён бўлади. Хусусан, адибнинг полифоник роман яратиш истагида 
бўлганлигини билиш эмас, уни матн қаъридан алоҳида ажратиб олиб қайта 
кашф этиш орқали ҳам тадқиқ қилиш мумкин. Адибнинг диққат марказида 
бўлган Темур ва темурийлар даври муҳитини, тарихий солнома типида 
яратиш истагида анча йиллар машаққатли меҳнат қилганлигини адабий 
жамоатчилигимиз эътироф этишмоқда. Айниқса, тўрт яхлит китобдан 
иборат тарихий тетралогия композициясида нутқ ва бадиий тафаккур зуҳур 
этилиши диққатга сазовордир. Проф. Д.Қуронов қайд этишича: “Мулоқотга 
киришаётган шахс эса, маълумки, ҳар вақт учта асосий мақсадни кўзлайди: 
а) репрезентатив – тингловчи (ўқувчи)га муайян информацияни етказиш; б) 
экспрессив информацияга ўз муносабатини ифодалаш; в) аппелятив – 
тингловчи (ўқувчи)га муайян таъсир ўтказиш
80
. Айтиш керакки, 
коммуникатив бирликда шу учала мақсад ҳар вақт ҳозир бўлгани ҳолда, ҳар 
бир конкрет бирликда улардан бири етакчилик қилади. Юқоридагилардан 
англашиладики, гап билан адабий асар бажараётган бирламчи функция ҳам, 
уларни юзага келтираётган мотивлар ҳам ўхшаш экан. Демак, адабий асар 
билан гап ташкилланиши (структура) жиҳатидан ҳам бир-бирига яқин 
бўлиши табиий”
81
. Бинобарин, ёзувчи учун энг масъулиятли нарса ҳам 
80
Қуронов Д. Роман ҳақида айрим мулоҳазалар// Шарқ юлдузи. 2011. №5. –Б.104.
81
Қуронов Д. Чўлпон насри поэтикаси. –Т.: Шарқ. 2004. -Б.70.

---

73 
композицияга хос унсурларнинг муҳим жиҳатларини 
танлаш
, 
саралаш
,