O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi qarshi davlat universiteti egamberdiuev muhammad orziqulovich

Tadqiqot obekti va predmeti.
Isitiladigan xonani qo‗shimcha yoritish uchun sharnirli 
harakatlanuvchan yassi nur qaytargichga ega bo‗lgan va bo‗lmagan insolyatsion passiv 
quyoshli isitish tizimlari; mazkur turdagi quyoshli isitish tizimlarining issiqlik samaradorligi.
Tadqiqot uslublari.
Sharnirli o‗zgaruvchan nur qaytargich parametrlarini optimallash 
uchun analitik hisob usuli qo‗llanildi.
Himoyaga olib chiqilayotgan asosiy holatlar:
Insolyatsion passiv quyoshli isitish tizimlarida sharnirli harakatlanuvchan yassi nur 
qaytargichlarni hisoblash parametrlarini optimallash va issiqlik samaradorligini aniqlash 
usullari;
Ilmiy yangiligi:
- isitiladigan xona shaffof to‗sig‗ining pastki asosiga sharnirli biriktirilgan harakatlanvchan 
yassi nur qaytargichning ufqqa nisbatan qiyalik burchagining optimal qiymatlarini hisoblash 
uchun ifoda;
- janub yo‗nalishida tik o‗rnatilgan shaffof to‗siqning uning pastki asosiga sharnirli 
biriktirilgan yassi nur qaytargichdan qaytgan to‗g‗ri quyosh nurlanishi bilan yoritilayotgan 
sirtining kunlik o‗zgarishini hisoblash uchun ifoda. 
Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati.
Tadqiqot natijalari O‗zbekiston 
janubi iqlim sharoitlarida turar-joy binolarini isitish uchun sarflanayotgan an‘anaviy yoqilg‗i-
energetika resurslarini 30-40% gacha tejashi mumkin bo‗lgan kunduzgi ortiqcha quyosh 
energiyasi issiqligini isitiladigan xonani qo‗shimcha yoritish uchun yassi nur qaytargichli 
insolyatsion passiv quyoshli isitish tizimlarini hisoblash, parametrlarini optimallashtirish, 
loyihalash va tatbiq qilish uchun ilmiy asoslangan dastlabki ma‘lumotlarni ishlab chiqish 
imkoniyatlarini beradi.
Natijalarning joriy qilinishi.
Qarshi davlat universitetining geliomaydonchasida 
yassi nur qaytargich va qisqa muddatli issiqlik jamlagich bilan jihozlangan (tajribaviy) va 
jihozlanmagan (nazorat) xonalardan iborat insolyatsion passiv quyoshli isitish tizimli bir 
qavatli kichik о‗lchamli tajribaviy obyekt (laboratoriya binosi)da