1. Kuchga hisoblash masalalari. Dalamber prinsipi

hisoblashni osonlashtirish maqsadida tashqi M1 momentini, krivoshipni V nuqtasiga 
perpendikulyar ta’sir etayotgan kuch bilan almashtiramiz. 
 Bu kuch shatun tomonidan reaksiyani muvozanatlaydi, shuning uchun uni FM – 
muvozanatlovchi deyiladi. Uning qiymati A nuqtaga nisbatan kuchlardan olingan 
momentlar yig‘indisining nolga tenglik shartidan aniqlanadi (7.2v-rasm): 
0
3
21




АВ
F
h
R
M
М
A
AB
h
R
F
М
3
21

R03 reaksiyani kuch vektorlar yig‘indisining nolga tenglik shartidan topiladi:


F
0
03
21



R
F
R
М
Buning uchun kuch masshtabida kuch kupburchagini quramiz(6.2v-rasm). Oldin birin 
ketin R21 va FM kuch vektorlarini o‘tkazamiz, yopuvchi R03 vektor esa qidirilayotgan 
vektor hisoblanadi. Sharnirli va kulisali mexanizmlarni kuchga hisoblash shunga uxshash 
olib boriladi. 
Tayanch so‘zlar.
 1. Massa – ilgarilanma harakatlanuvchi jism o‘lchovi.
 2. Inersiya momenti – aylanma yoki silkinma harakatlanuvchi jism o‘lchovi.
 3. Dalamber prinsipi: harakatlanuvchi mexanik sistemaga tashqi kuchlar bilan birga, 
zvenoning inersiya kuchlarini qo‘ysak, uni muvozanatda deb qarash mumkin. 4. Reaksiya 
– kinematik juftdagi ikki zvenoning o‘zaro ta’sir kuchi.
 5. Muvozanatlovchi kuch – dvigatel kuchi, shartli krivoshipga qo‘yilib, tashqi va inersiya 
kuchini muvozanatlaydi. 

---

Krivoship-polzunli mexanizmni
kuchga xisoblash. 

---

---

---

---

---