Д. Раҳматуллаева, У. Ходжаева, Ф. Атаханова

 
ёпинчиқлар кўринишидаги 
орхний
,
 

---

183 
дупатта
,
чунни
ва тикилмаган бел кийимлар 
дҳўтий
, 
сари
, 
ниви
мисол 
қилиб келтирсак бўлади. 
Марказий Осиёдан Ҳиндистонга ислом динининг кириб келиши, бошқа 
элатларнинг бу ҳудудга кўчиб келиши натижасида, либосларни тикиб кийиш 
одатга айланади. Ҳалигача оддий халқ орасида тикилмаган кийим кийиш 
анъаналари сақланиб қолган. Тикилган либослар аста–секин кундалик 
турмушда ўз ўрнини эгаллади. Ҳинд либосларининг ривожланишига Ғарб 
маданияти ўз таъсирини кўрсатди. Бу айниқса, эркаклар либосида яққол 
кўзга ташланди. XIX асрда инглизлар Ҳиндистонга сюртук, шим ва ҳатто 
бош кийим – 
пилотка
ни олиб кирдилар. Европа модасига яқинлашиш ҳинд 
аёллар кийими силуэтининг ўзгаришида яққол сезилди. Шунга қарамай 
аёллар ҳинд анъанавий либосларига бўлган ўз эътиқодларини ҳамон сақлаб 
келмоқдалар.
Эркаклар либоси. 
Қадимги ҳинд кийимлари танага ўралган ёки елкага 
ташлаб юрилган. Ҳинд миллий либосининг бир бўлаги, эркакларнинг 
тикилмаган бел кийими – 
дҳўтий
ҳисобланади. Дҳўтийни ҳар хил услубда 
тахлаб, драпировка қилишган. У ҳам иштон ва пешбанд кўринишида бўлган,
2–5 метр узунликдаги матони бўкса атрофига тахлаб, олд томонга боғланган 
(тугун ҳосил қилинган) ва орқа томонда осилиб турган учини оёқлар 
орасидан олдинга ўтказиб махкамланган. Дҳўтийни бир неча шаклда ўраш 
мумкин. Халқ орасида дҳўтий ҳозирга қадар сақланиб қолган (2–расм).
2–расм. Эркаклар бел кийими – 
дҳўтий.

---

184 
Ҳинд эркаклари устки кийим 
дупатта
ёпинчиғи бўлиб, у тўғри 
тўртбурчак матодан иборат бўлган. Одатда дупатта елкага ташланган, олд 
томони кесишиб, яна елкадан орқага ташлаб юрилган. 
Жамиятнинг юқори қатлами саналаган шоҳ, сарой аъёнлари ва 
ҳарбийлар ёпинчиқ ёпинган. Баъзан ёпинчиқ устки кийим ўрнида ҳам 
қўлланилган. Ҳинд либосларида ижтимоий жиҳатдан табақаланиш фарқи 
сезилиб турган. 
Ҳиндистонда тикилган елка ва бел кийимларининг бўлганлиги бизга 
маълум.