Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги муҳаммад ал-хоразмий номидаги

Ushbu afzalliklaridan foydalanish uchun: 
➢
talabaning mavzuga oid nazariy bilim va ko‘nikmalarining yetarlicha bo‘lishi; 
➢
kompyuter va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish madaniyatining 
yetarlicha shakllangan bo‘lishi, va albatta, lokal tarmoqli, yetarlicha jihozlangan kompyuter xonasi 
bo‘lishi zarur; 
Shularni hisobga olgan holda fizika fanining elektro magnitizim bo’limida Bio-Savar-Laplas 
qonunini turli shakllardagi tokli konturlarga qo‘llanilishiga oid masalalarni yechishda dasturiy 
tizimdan masala shartiga mos yondashgan holda foydalanish usullari keltiriladi. 
Ma’lumki, Bio-Savar-Laplas qonuniniga ko‘ra tokli kontur 
dl
elementining fazoni undan 
biror 
r

masofadagi 
A
nuqtasida hosil qilgan magnit maydon kuchlanganligi umumiy holda 
quyidagi tenglama orqali ifodalanadi: 
dl
r
I
dH
2
4
sin



, bunda 


kontur elementi 
dl
bilan radius 
vektor 
r

orasidagi burchak. 
Ushbu tenglamani aylana shakldagi tokli kontur uchun qo‘llaymiz. 
Aylana shakldagi tokli konturning aylana markazida hosil qilgan magnit maydon 
kuchlanganligini hisoblash talab qilingan bo‘lsin. Kontur elementi 
dl
bilan 
r

radius vektor 
orasidagi burchak 
0
90 bo‘lganligi uchun 
1
sin


bo‘ladi va Bio-Savar-Laplas qonuninidan 
dl
r
I
dH
2
4


kelib chiqadi. Butun kontur bo‘ylab integrallaymiz: 
r
I
r
RI
r
Il
dl
r
I
dH
H
l
l
2
4
2
4
2
2
2
0
2
0











, 
R
r

bo‘lgani uchun 
R
I
H
2

, bu yerda 

R
aylana 
radiusi. 
Quyida Bio-Savar-Laplas qonunidan foydalanib masalalarni MATLAB dasturiy tizimi 
orqali yechimini topish va magnit maydon kuchlanganligining masofaga bog‘lanish grafigini 
chizish ko‘rsatib o‘tilgan.