1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

7-
metil guanozin fosfat bo‘lib
, 
RNK ni ferment ta’siridan saqlab
, 
translyasiyada ishtirok etadi. i-RNK molekulasidagi noinformativ qismi, 
molekulani bir meyorda turishini ta’minlaydi. Informativ RNK ning sintezi 
yadrodan boshlanib, sitoplazmada yakunlanishiga RNK ning etilish jarayoni 
deyiladi (33).
Viruslar RNK si alohida guruhni tashkil etadi. U birinchi navbatda vazifasi 
jihatidan hujayralar RNK sidan farq qiladi. Ularni genetik RNK deb ham ataladi 
Uning molekulyar massasi katta bo‘lib, 10
6
– 10
7
dalton atrofida bo‘ladi (3). 
KEP pre-m-RNK ning protsessing jarayonining samaradorligini oshiradi, ya’ni 
m-RNK ni yadrodan eksport qilinishida, uni translyasiyasida va uni tez
degradatsiya bo‘lishidan asraydi - himoya qiladi. (Viruslar haqidagi yuqorida 
keltirilgan fikrlar kelgusida viruslarning reproduksiyasini tushuntirishni 
osonlashtiradi, chunki viruslarni ko‘payishi eukariot va prokariotlarni 
ko‘payishidan tubdan farq qiladi, ular 
dis’yunktiv
ko‘payadilar). 
Lipidlar 

---

 
 
126 
Hamma qobiqli RNK-tutuvchi kurtaklanuvchi viruslarda hujayrada hosil 
bo‘ladigan lipidlar mavjud bo‘lib ular superkapsid tarkibiga kiradi (quruq 
moddasining og‘irligini 15-30% tashkil qiladi). Ularning 50-60% ni fosfolipidlar, 
20-30% ini xolesterin tashkil qiladi. 
DNK-tutuvchi viruslardan chechak, uchuq, gepatit V lar lipidlar tutadi. Bular 
kurtaklanmaydigan viruslar. Chechak viruslarining lipidlari sitoplazmada 
poksviruslar forfogenezi jarayonida differensiallashgan qobiq hosil qilmaydi. V 
gepatiti viruslarining lipidlari membrananing endoplazmatik retikulyumini 
invaginatsiyalanishi jarayonida hosil bo‘ladi.
 
Gerpes virusining lipid tutuvchi 
qobig‘i virion ichki qismini yadro mebranasidan o‘tishi jarayonida shakllanadi. 
SHuning uchun gerpes viruslar qobig‘i tarkibiga yadro membranasi lipidlari 
kiradi.