Bugungi kunda kо‘plab rivojlangan va jahon iqtisodiyotida yetakchi о‘rin

Ekologiya qismi 
Insonning tabiat imkoniyatlarini va uning rivojlanish qonuniyatlarini xisobga 
olmay, jadal yuritilgan xо‘jalik faoliyati, Yer yuzida tuproq nurashi, о‘rmonlardan 
maxrum bо‘lish, baliqlarning xaddan tashkari kо‘p ovlanishi, tuzli yomgirlar, 
atmosfera ifloslanishi, ozon qatlami buzilishi va xokazolarning rо‘y berishiga olib 
keldi. Mutaxassislarning baholashlaricha, 2025 yilga borib о‘rmonlar egallab turgan 
maydon quruqlikning 1/6 qisminigina tashkil etadi, holbuki, 50-yillarda ular 1/4 
qismni egallagan edi.
2017 — 2021 yillarda О‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor 
yо‘nalishi bо‘yicha harakatlar strategiyasida: 
tarkibiy о‘zgartirishlarni chuqurlashtirish va qishloq xо‘jaligi ishlab 
chiqarishini izchil rivojlantirish, mamlakat oziq-ovqat xavfsizligini yanada 
mustahkamlash, ekologik toza mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish, agrar 
sektorning eksport salohiyatini sezilarli darajada oshirish; 
paxta va boshoqli don ekiladigan maydonlarni qisqartirish, bо‘shagan 
yerlarga kartoshka, sabzavot, ozuqa va yog‘ olinadigan ekinlarni ekish, shuningdek, 
yangi intensiv bog‘ va uzumzorlarni joylashtirish hisobiga ekin maydonlarini yanada 
optimallashtirish; 
fermer xо‘jaliklari, eng avvalo, qishloq xо‘jaligi mahsulotlarini ishlab 
chiqarish bilan bir qatorda, qayta ishlash, tayyorlash, saqlash, sotish, qurilish ishlari 
va xizmatlar kо‘rsatish bilan shug‘ullanayotgan kо‘p tarmoqli fermer xо‘jaliklarini 
rag‘batlantirish va rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish; 
qishloq xо‘jaligi mahsulotlarini chuqur qayta ishlash, yarim tayyor va tayyor 
oziq-ovqat hamda qadoqlash mahsulotlarini ishlab chiqarish bо‘yicha eng 
zamonaviy yuqori texnologik asbob-uskunalar bilan jihozlangan yangi qayta ishlash 
korxonalarini qurish, mavjudlarini rekonstruksiya va modernizatsiya qilish bо‘yicha 
investitsiya loyihalarini amalga oshirish; 

---

qishloq xо‘jaligi mahsulotlarini saqlash, tashish va sotish, agrokimyo, 
moliyaviy va boshqa zamonaviy bozor xizmatlari kо‘rsatish infratuzilmasini yanada 
kengaytirish; 
sug‘oriladigan yerlarning meliorativ holatini yanada yaxshilash, 
melioratsiya va irrigatsiya obyektlari tarmoqlarini rivojlantirish, qishloq xо‘jaligi 
ishlab chiqarish sohasiga intensiv usullarni, eng avvalo, suv va resurslarni tejaydigan 
zamonaviy agrotexnologiyalarni joriy etish, unumdorligi yuqori bо‘lgan qishloq 
xо‘jaligi texnikasidan foydalanish; 
kasallik va zararkunandalarga chidamli, mahalliy yer-iqlim va ekologik 
sharoitlarga moslashgan qishloq xо‘jaligi ekinlarining yangi seleksiya navlarini 
hamda yuqori mahsuldorlikka ega hayvonot zotlarini yaratish va ishlab chiqarishga 
joriy etish bо‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlarini kengaytirish; 
global iqlim о‘zgarishlari va Orol dengizi qurishining qishloq xо‘jaligi 
rivojlanishi hamda aholining hayot faoliyatiga salbiy ta’sirini yumshatish bо‘yicha 
tizimli chora-tadbirlar kо‘rish kerakligi va topshiriqlar berilganligi ma’lum. 
Jaxon okeanining suvlari halokatli ravishda ifloslanib bormoqda, uning takroriy 
maxsuldorligi keskin pasaymokda. Jadal sur’atlar bilan yuz berayotgan 
urbanizatsiya jarayonlari shaharlarning asosiy aglomeratsiyalari eng yirik 
ifloslantirish manbalriga olib keldi. Tarkibida oltingugurt kush oksidi bо‘lgan tuzli 
yomg‘irlar yog‘ishi kо‘paydi. Buning natijasida butun dunyoda ekologik muhitning 
yomonlashuvi bilan bog‘liq turli-tuman kasalliklar soni ortib bormoqda.
О‘zbekistonda atrof-muxitni muxofaza qilish, «О‘simlik olamini muxofaza 
kilish va foydalanish» (26-dekabr 1997 y. ), «Xayvonot olamini muxofaza kilish va 
foydalanish» (26-dekabr 1997 y. ), «Aloxida muxofaza kilinadigan xududlar 
tо‘g‘risidagi (7-may 1993 y.), «Atmosfera havosini muhofaza qilish» .(27-dekabr 
1996 y.), «Davlat kadastri tо‘g‘risida»gi (39-avgust 2000 y.), «Ekologik ekspertiza 

---

tо‘g‘risida»gi (15-dekabr 2007 y. ) qonunlar, shuningdek, Vazirlar Maxkamasi 
kabul kilgan kо‘plab qarorlar asosida amalga oshiriladi.