Табиий шифо воситалари 3-китоб тошкент

Беҳининг шифобаҳш хусусиятлари эса қуйида баён қилинган: 
1. Беҳи уруғи билан узум шарбатининг қайнатмаси камқонликда, ичбуруғ 
ва бавосир касалликларини даволашда қўлланилади.
2. Бир чой қошиқ миқдорида беҳи уруғи олиниб, устига 200 грамм қайнаб 
турган сув қуйиб, 2 соат дамланади. Қабзиятни даволаш учун овқатдан 
олдин 50 граммдан истеъмол қилинади. 
3. 1-2 ош қошиқ беҳи барги ва ёш новдасининг янчилган кукунидан олиб, 
унга 300 грамм сув қуйилади ва паст оловда 15 дақиқа қайнатилади. 
Совугандан сўнг сузиб олиниб, қандли диабет ва қон босими ошганда 
кунига 3 маҳал овқатдан олдин бир ош қошиқдан ичилади. 
4. Беҳи мевасининг ичи бироз ўйилиб, у ерга асал ёки думба солиб, буғда 
пиширилса, шамоллаганда ва йўталда яхши даво бўлади. 
5. Барча навли беҳиларни ҳидлаш киши кайфиятини яхштлаб, 
организмнинг табиий кучини мустаҳкамлайди. 
6. Беҳи баргларининг қайнатмаси ва дамламаси гипертония (қон босими 
кўтарилиши) га даво бўлади. Беҳи баргидан чой дамлаб ичиш ҳам қон 
босимини меъёрида ушлаб туриш учун етарли бўлади деган тавсиялар 
ҳам мавжуд. Унинг мевалари ичини бироз ўйиб, унинг ичига сариёғ ва 

---

Аюпов Равшан Хамдамович 
82 
асал қўшиб буғлантирилиб пиширилгани эса нафас йўллари 
касалликларига даво бўлади. 
7. Соч тўкилаётганда беҳининг 50 грамм янги узилган барглари устига 1 
литр сув қуйиб, 10 дақиқа паст оловда қайнатилади. Бир соат 
тиндирилгач, бу дамлама билан тоза қилиб ювилган сочлар чайилади.
Маккажўхорининг шифобахшлилиги 
Маккажўхорининг дорига ишлатиладиган асосий органи – унинг 
попуги ва доривор маҳсулоти унинг мойи ҳисобланади. Маккажўхори 
попугида синтостерол, стигмастерол, эфир мойи, ёғли мой, елимсимон 
моддалар, гликозид, сапонин, С ва К витаминлари, алкалоидлар юқлари, 
флавонидлар, органик кислоталар, микроэлементлар ва бошқа моддалар бор. 
Донида эса анчагина крахмал, ёғли мой, пентозанлар, бир қанча витаминлар, 
никотинат кислота, биотин, каротиноидлар, флавонидлар ва бошқа моддалар 
бўлади. Халқ табобатида маккажўхори попугидан тайёрланган қайнатма ва 
дамламалар, шунингдек, қовурилиб, асалга аралаштирилган сўталари қон 
ивишини тезлаштирадиган, ўт, сийдик хайдайдиган ва моддалар 
алмашинувини ўрнига келтирадиган восита сифатида қадимдан ишлатилиниб 
келинган. Болгария халқ табобатида маккажўхори попукларидан тайёрланган 
гален препаратлари буйрак касалликларида, диабетларда, озиш мақсадида 
иштаҳани пасайтириш учун ишлатилади. Замонавий табобатда эса 
маккажўхори попукларидан тайёрланган дамлама ва суюқ экстрактдан жигар, 
ўт пуфаги ва ўт йўлларининг яллиғланиш касалликларида ўт хайдайдиган, 
ичдан қон кетаётган маҳалларда қон тўхтадиган ва буйрак, қовуқ тошларида 
сийдик ҳайдайдиган восита тариқасида фойдаланилади. Маккажўхори мойи 
эса семиришнинг олдини олиш ва бунга даво қилиш учун ҳамда қондаги 
холестеринни камайтирадиган восита сифатида ишлатилади.
Маккажўхоридан В
12
витамини ва глютаминат кислота олинади. Бу 
кислотадан невритлар, зўрайиб борадиган мускул дистрофияси, психозлар, 
қуёнчиқ, полимиелитга даво қилиш учун фойдаланилади. Маккажўхори 

---

Аюпов Равшан Хамдамович 83 
попукларидан қон ивишини тезлаштирадиган К