Boshlang’ich Ta’limda Interaktiv Metodlardan Foydalanish

SYNERGY: JOURNAL OF ETHICS AND GOVERNANCE 
75 
zni boshlang’ich ta’lim tizimiga qaratmoqchimiz.Chunki bizning kelajagimiz bo’lgan 
avlod asosiy ya’ni fundamental bilimni shubhasiz, boshlang’ich sinfdan olishni boshlaydi. 
Bizning maqsadimiz bugungi kun pedagoglari o’z faoliyatidainnovatsion pedagogik 
texnologiyalar asosida interaktiv metodlardan keng foydalana olishidir. Lekin bugungi kunda 
interaktiv metodlardan foydalanib, ham o’qituvchi ham o’quvchi birdek faol harakat 
qilayotganligini barcha umumta’lim maktablarida ham kuzatish qiyin masala. Shuning uchun biz 
Xo’sh aslida interaktiv metodning o’zi hozirgi kunda qanday ma’no anglatadi? 
so’zidan olingan bo’lib, o’zaro ta’sir degan ma’noni 
bu jamoa bo’lib fikrlash deb yuritiladi, ya’ni yuqorida aytib o’tganimizdek, 
bir paytning o’zida ham pedagog ham o’quvchining birdek faoliyati tushuniladi. Uning asosiy 
i o’ziga xos jihatlari bilan ajralib turadi: 
Interfaol metodlar o’qituvchi va o’quvchining faol munosabati, bir-birini aniq anglay olishi. 
qay tartibda o’tkazilmasin, qay shaklda 
bo’lmasin, o’qituvchi bilan o’quvchining o’zaro hamfikrligini ta’minlash. 
yoshlarni erkin fikrlay olishga o’rgatish, mustaqil qaror 
ajakda o’zi mustaqil ravishda kasb tanlay 
Shunday qilib, hozirgi kunda interaktiv metodlarning quyidagi turlari mavjud:
Bu metodlardan bir nechtasiga to’xtalib o’tishni joiz bildik.Bugungi kunda miya faoliyatining ish 
hirishga qaratilgan turli xil metodlar o’ylab topilmoqda. Vaholanki, olimlarning 
Eng avvalo, aqliy hujum metodiga to’xtalib o’tmoqchimiz.Chunki bu metod eng ommallashgan 

---

SYNERGY: JOURNAL OF ETHICS AND GOVERNANCE
“AQLIY HUJUM”- “breynstorming” (brain storming) ingliz tilidan olingan bo’lib, faol harakatli 
ta’lim metodlaridan biri hisoblanadi. Bu metod aqliy faollikni va ijodiy barkamollikni qolaversa, 
innovatsion g’oyalarni rivijlantirish, ularni yanada takomillash
o’quvchilarni erkin fikrlashga chorlaydi, ularni erkin harakat qilishga, har qanday vaziyatdan o’z 
fikri orqali qiyinchiliklarsiz chiqib ketishga, turli xil davralarda o’zini odatdagidek boshqara 
olishga o’rgatadi. Bundan tash
odatdagidan ko’ra keng dunyoqarashlari orqali fikr yuritishga, o’z tasavvurlari va o’y
xayollaridan ijobiy tarzda foydalangan holda javob topishga erishishadi. 
Shuningdek, bu metoddan samarali foyd
1.
Mashg’ulot ishtirokchilari o’zlarini erkin darajada xis qilishlari; 
2.
G’oyalarni bildirish uchun kerakli jihozlar va anjomlar (doska, yozuv stoli yoki varaqalar); 
3.
Mavzu yoki o’rtaga tashlanadigan muam
4.
Mashg’ulot jarayonida belgilangan shart va qonun
Aqliy xujum metodining ba’zi bir kamchilik tomomlari ham mavjud bo;lib, ular quyidagilar: 
O’qituvchining o’quvchilarga nisbatan berayotgan savoli yoki 
qanchalar to’g’riligini ta’minlash; 
O’quvchilarning barini birdek nazorat qila olish, barchasiga tengdan e’tibor qaratish.
“JAMOAVIY O’QITISH USULI”
o’qitish tizimi shunisi bi
fikr yurita olish, bir-biriga o’rgata olish, birgalikda fikr almashish, nafaqat o’zining fikrini bildira 
olish balki, boshqa do’stlarinign fikrini hurmat qilishga o’rgatadi. Jamoa bilan
ishlashga, bir-biridan bilmagan ma’lumotlarini o’rganib, bilim saviyasini yanada kengaytirishga 
o’rgatadi. Uning yana bir ahamoyatli tomoni shundan iboratki, o’quvchilar endilikda 
auditoriyaga xohlagan paytda kelishi va imtihonni ham xohlagan pay
ega bo’ladilar. 
“KICHIK GURUHLARDA ISHLASH”
ajralib turadi. Chunki, endi aynan o’qituvchi bir paytning o’zida turli xil 3
yuritayotgan o’quvchilarni nazor
ishlar bilan shug’ullanyapti, berilgan vazifani qay tarzda bajaryapti bari o’qituvchiga ayon. Bu 
metodni amalga oshirish uchun avvalo, mavzu yoritiladi. Keyin esa kichik guruhlar 
shakllantiriladi, har bir guruhga mavzu yuzasidan topshiriq va savollar o’rtaga tashlanadi, aniq 
ko’rsatma va yo’nalishlar beriladi. Topshiriqlarni bajarib bo’lgan guruhlar o’z taqdimotlarini 
namoyish etadilar. O’qituvchi tomonidan esa muhokama va tahlil qilinadi, dars 
topshiriqning qay darajada bajarganligi inobatga olinib rag’batlantiriladilar va baholanadilar.
Bu metodning afzallik tomonlari quyidagicha:
1.
O’quvchilarning ba’ri jalb qilinadi; 
2.
O’zaro fikr almashish yuzaga keladi;