1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

43
4-BOB. ARABLAR ISTILOSI, UNING OQIBATLARI,
XALQ QO‘ZG‘OLONLARI
4.1. ARABLARNING O'RTA OSIYONI
FATH ETISHI
Arabistonda markazlashaan davlat tuzish uchun kurash.
VII asr
boshlarida 
Arabiston yarimorolida yagona e’tiqod asosida mamlakatni 
birlashtirish boshlandi. Bu e’tiqod islom dini edi. Makka shahrida dun- 
yoga kelgan 
Muhammad 
(s.a.v.) binni Abdulloh 
(570 - 632) 
mazkur 
harakatga rahnamolik qildi. Makka shahrida boshlangan islom dini 
targ'iboti Madinaga ko'chadi. Muhammad (s.a.v.) 
630-yili 
arablarni 
yagona davlatga birlashtiradi. Lining vafotidan keyin eng yaqin safdoshi 
Abu Bakr (632 - 634) 
xalifa deb e’lon qilindi. 
Misr, Suriya, Falastin,
Iroq, Eron 
kabi yurtlarni bo'ysundirgan Arab xalifaligi harbiy yurishlarni 
endi 
0
‘rta Osiyoga qaratdi. 
651-yili 
jangsiz 
Marv 
shahrini egallaydilar. 
So'ngra Afg'onistonning shimoli, Eronning shimoli-sharqiy qismi ham- 
da Janubiy Turkmanistondan to Amudaryogacha bo‘lgan hududlar 
istilo qilinadi. Arablar bu hududlarni 
Xuroson 
deb ataganlar. Mazkur 
viloyatni boshqarish uchun maxsus noib tayinlangan, u viloyat markazi 
Marv shahrida turardi. Arablar bu yerda o'rnashib olgach Amudaryodan 
shimolda joylashgan boy viloyatlarni zabt etishga tayyorgarlik ko'radilar. 
Bu yerlarni ular 
Movarounnahr, 
ya’ni 
«daryoning narigi tomoni» 
deb 
atardilar.
Movarounnahr totnon vurishlar.
Movarounnahrga ilk bor yurishlar 
654-
yili Maymurg* 
va 
667-ylli Chag‘oniyondan 
boshlanadi. 
Narshaxiyning
yozishicha, 
673-yil kuzida 
xalifa