1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

IV asming 70-yillarida
O'rta Osiyoda xioniylar hukmronligi o'matiladi. Sirdaryo bo'ylaridan to 
Amudaryo havzasigacha bo'lgan keng hududda xioniylarning kuchli 
davlati qaror topadi. Bu davlat 
120 yildan oshiqroq 
hukmroniik qildi.
Kidarivlardavlati.
V asming 20-yillarida 
Sharqdan Sirdaryo va Orol 
bo'ylari orqali Xorazm hamda Amudaryo havzasiga yana bir ko'chmanchi 
chorvador aholi -
toxarlar 
kirib keladi. Toxarlar kushonlarning avlodidan 
bo'lib, 
Kidar 
ismli hukmdor ularga yo'lboshchi edi. Tez orada kidariylar 
Amudaryo havzasi hamda G'arbiy va Janubiy Sug'd yerlarini ishg'ol etib, 
Xioniylar davlatining janubiy qismida o'z hukmronligini o'rnatganlar. 
Balx
shahri bu yangi davlatning poytaxtiga aylanadi. Aftidan, kidariylar xioniylar 
bilan ittifoqchi sifatida harakat qilganlar va tajovuzlarini janubga tomon

---

33
ken gayti ri s hga intilishgan. 
V asrning 30 - 50-yillarida 
kidariylar bilan 
sosoniylar o'rtasida ziddiyat kuchayadi. 
456-yili 
bo'lib o‘tgan navbatdagi 
to'qnashuvda sosoniylardan yengilgan kidariylar 0 ‘rta Osiyoni tark etib, 
Shimoliy Hindistonga 
chekinadilar. U yerda 
75 yil 
hukmronlik qiladilar.
Eftalivlar davlati.
Eftallarning ilk ajdodlari Xitoyning shimoli-g'arbiy 
hududida 
(Xesi) 
yashagan turkiy xun qabilalari ittifoqi tarkibida boïgan. 
Xitoy manbalarida ta’rif etilishicha, 
mil. av. VII asrda 
mallasoch, ko'zi 
ko‘k xunlarning bir qismi yashab turgan joylarini tashlab, 
Pomir tog'i
etaklariga 
kelib o'rnashgan. Xunlar davlati yemirilgach, ularning ikkinchi 
qismi 
Jung'ariyaga, Elsuvi 
(lli) havzasiga borib o'rnashgan. Bu yerda