1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

3.2. ILK 0 ‘RTA ASR DAVLATLARI
Xorazm davlati.
Zaiflashib qolgan Qang' davlatidan birinchi bo'lib 
Xorazm ajralib chiqadi. Uni mahalliy 
afrig'iylar 
sulolasiga mansub 
xorazmshohlar idora qila boshlaydi. 
Milodiy III asr o'rtalarida 
Xorazm 
davlatining poytaxti dastlab hozirgi Qoraqalpog'istonning Ellikqal’a 
tumanida joylashgan 
Tuproqqal’a 
shahar xarobasining o'rnida bo'lgan. 
Shaharning mustahkam labirintli (g'ulomgardish) darvoza og'zi istehkomi 
- darvozaxonasi bo'lgan. Shahar markazini kesib o'tgan ko'chaning 
har ikki tomoni bo'ylab shaharliklaming turarjoylari joylashgan. Shahar 
markazidan yuqoriroqda ibodatxona majmuasi, uning shimoli-g'arbiy 
burchakqismida esa balandligi 25 m bo'lgan uch minorali xorazmshohlar 
qasri qad ko'targan. Shaharning umumiy maydoni 26 
gektarni 
tashkil 
etgan. Bu davrda Xorazmda atrofi mustahkam devorlar bilan o'ralgan 
shaharlar, qishloqlar ko'p bo'lgan.
Milodiy 305-yili 
xorazmshoh 
Afrig1 
o'z qarorgohini Xorazmning qadimiy 
. poytaxti 
Kat 
shahriga ko'chiradi. 
Al-Fir 
qasri ichida shoh o'ziga saroy qurdira- 
di. Xuddi shu vaqtdan boshlab Xorazmning afrig'iy shohlari betiga shoh va 
orqasiga suvoriy tasviri tushirilgan kumush tangalar zarb etib, mamlakat 
ichki va tashqi savdo munosabatlarida mustaqil bo'lib oladilar.
Abu Rayhon Beruniyning 
yozishicha, xorazmshohlar unvoni dast­
lab 
siyovushlar sulolasi 
tomonidan qabul qilingan. 
Mil. av. VII asr-

---

32
da shakllangan Qadimgi Xorazm davlatini avval 
ahamoniylar, 
so'ngra 
esa 
afrig'iylar 
boshqargan. Beruniy bu haqda: 
«Siyovush ibn Kayxus-
ravning Xorazmga kelishidan... tarix oldilar. Shu vaqtdan Kayxusrav...
turk podsholari (ustidan) hukmronligini yurgïzgan edi», -
deb yozgan. 
O'sha zamonda