Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari 2020/1(22) issn 2181-9580

IS
H
IN
IN
G
 TA
S
H
K
ILI
Y
-P
ED
A
G
O
G
IK
 
S
H
A
R
O
ITLA
R
I 
IN
N
O
V
A
TS
IO
N
 K
O
M
P
ET
EN
TLI
K
 S
h
A
K
LLA
N
IS
h
I 
V
A
 
R
IV
O
J
LA
N
IS
h
I 
TA
M
O
Y
IL
LA
R
I

---

36 
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/1(22) 
Maktabgacha ta’lim tashkiloti rahbarining innovatsion kompetentligini 
shakllantirish va rivojlantirish integrativ, yaxlit uzluksiz ta’lim jarayoni sifatida 
tayyorgarlikning turli yo‘nalishlarini qamrab olishi bilan birga, individuallashtirilgan 
va tuzilmalashtirilgan jarayon hisoblanadi. Ya’ni, mazkur jarayon shartli ravishda 
ajratiladigan, o‘zaro aloqador va ayrim hollarda bir-birini to‘ldiradigan quyidagi 
tuzilmaviy tarkibiy qismlarni nazarda tutadi:
- 
maqsadli tarkibiy qism; 
- mazmuniy tarkibiy qism; 
- natijaviy tarkibiy qism.
Fikrimizcha, maktabgacha ta’lim tashkilotlari rahbarlari innovatsion 
kompetentligining shakllanishi va rivojanishi asosiy yo‘nalishlari maqsadli 
komponentning tuzilmaviy-mazmunli asosini tashkil qiladi: 
- qayta tayyorlash va malaka oshirish;
- metodik va axborot ta’minoti;
- raqamli innovatsion-rivojlantiruvchi muhitning yaratilishi va qo‘llab-
quvvatlanilishi.
Masalan, qayta tayyorlash va malaka oshirish – kasbiy va boshqaruv 
tayyorgarlik turkumiga oid fanlarni o‘zlashtirish jarayonida maktabgacha ta’lim 
tashkilotlari rahbarlarining innovatsion kompetentligi shakllanishi va rivojlanishining 
tayanch yo‘nalishi sifatida ko‘rilmoqda. Ishlab chiqilgan modelimizdan kelib chiqib, 
maktabgacha ta’lim tashkilotlarining rahbar va pedagog kadrlarini qayta tayyorlash 
va malakasini oshirish kurslari uchun uchta o‘quv moduli (“Maktabgacha ta’limda 
innovatsion menejment”, “Rahbarning shaxsiy axborot maydonini loyihalashtirish”, 
“Maktabgacha ta’lim sifati menejmenti”) ishlab chiqildi, bu, o‘z navbatida, 
innovatsion kompetentlikni shakllantirish bo‘yicha belgilangan vazifalarni amalga 
oshirish imkoniyatini beradi.
Metodik va axborot ta’minoti maktabgacha ta’lim tashkilotlari rahbarlariga 
tayyorgarlik jarayonida kuzatish texnologiyalari asosida tezkor manzilli metodik 
yordam ko‘rsatish imkoniyatini beradi. Tarmoq hamkorligi va tegishli elektron 
resurslar faoliyati metodik ta’minotning asosini tashkil qiladi. Raqamli innovatsion-
rivojlantiruvchi muhitning yaratilishi va qo‘llab-quvvatlanishi veb-texnologiyalar 
asosida maktabgacha ta’lim tashkilotlari rahbarlarini shaxsiy va jamoaviy shakldagi 
innovatsion faoliyatga jalb qilish vazifalarining hal etilishiga yo‘naltirilgan.
Shunday qilib, maqsadli tarkibiy qism innovatsion kompetentlikni shakllantirish 
va rivojlantirish jarayonining maqsad, vazifa va asosiy yo‘nalishlarini qamrab oladi 
va tayyorgarlik mazmuniga turlicha yondashuvlarni faollashtirish, maktabgacha 
ta’lim tashkilotlari rahbarlari bilan o‘zaro hamkorlikning shakl, metod, usul va 
vositalarini aniqlashtirish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
Modelning navbatdagi – mazmunli tarkibiy qismi maʻlum tamoyillar asosida 
ishlab chiqildi
8
. Bunda, innovatsion kompetentlikni shakllantirish va rivojlantirish 
8
Овсянников В.Г. Качество образования: ценностный подход и принципы инновационного обучения // Вестник Санкт-
Петербургского Университета / Ред. Н.М. Кропачев, И.А. Горлинский, Н.Г. Скворцов. – Выпуск 2, часть 1, 2009. - С. 141-
150. 

---

37