M. A. Yusupova San’atshunoslik iti direktori, Arxitektura doktori

mida yaratiladi. M e ’m orchilikda xususiy ritmik qonuniylikni 
ifodalovch' 
m e ’yor m odul hisoblanadi. Inshoot yoki bino qism larining o ‘lchovi o ‘zar°
b ogian gan ifoda uchun qabul qilingan karrali nisbati ularning koordinatsiy3'
76

---

54-rasm.
M urakkab k o m p o zitsiy a la rid a sim m etr iy a va asim m etriya u y g ‘u n ligi.
T o sh k en t q o ‘g ‘irch o q teatri.
simaqsadida, 
inshoot, bino yoki ularning qism larining o ‘zaro o ‘lcham lariga
mos. Modul 
sifatida uzunlik o ‘lch ovi yoki bino unsurlaridan bir o'lch am i
qabul qilinadi. 
Q adim gi Y u n on ehrom larida oldindan tayyorlangan tosh
bloklar m odulli 
m unosabat tizim i qurilishni osonlashtirgan.
Zamonaviy 
m e ’m orchilikda inson uchun yaratilayotgan o ‘zaro o lc h o v -
lar, 
munosabatlar, m uhit va antropom etrik (od am tanasi va a ’zolarini
o‘lchashga 
asoslangan usul) m a’lum otlar nazariy va am aliy m uam m olari
tadqiqot 
qilinm oqda. Fransiya m e ’m ori Le Korbyuze tom on id an taklif
etilgan 
«M odulor» tizim ida odam tanasi m utanosibligi «oltin kesma» olib
keluvchi, 
odamga m e ’m orchilikni o ‘zaro m utanosibligini o ‘rnatish, qurilish
°‘lchamlarini 
odam bilan bog‘lashga harakat qilingan (56-rasm ).
Yurtimizda 
asosiy m odul sifatida metrik tizim i o 'lch o v i 100 m m ga
teng olingan. 
Bu m odul o ‘lcham i qurilishda qism lar o ‘lcham lari asosiy
muvofiqligi 
b o ‘ldi. U unsurlarni unifikatsiyasi uchun xizm at qiladi va ular-
ning o‘zaro 
alm ashuvini ta ’m inlaydi.
Metr va ritm m e’m orchilikda unsurlarning (m e ’m oriy parcha, shakl,
aJ m )