Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

 
Orqa miya jarohati
Orqa miya jarohatlanishida paydo bo‘luvchi nevrologik buzilishlar qisqa 
muddatli (orqa miya chayqalishi) va davomli (kompressiya yoki qon quyilishi 
bilan birga orqa miyaning lat yeyishi) va qaytmas (orqa miyaning jarohatida yoki 
uzilishi) bo‘ladi. Spinal jarohatlarning tashhisida avvalam bor umurtqa 
pog‘onasining jarohatlanish xarakterini aniqlash zarur, chunki bu davolash rejasi 
va oqibatini belgilab beradi.
 
Orqa miyaning chayqalishi
Suprasegmentar ta’sirlarning buzilishida chegaradan chiqqan tormozlanish 
natijasida orqa miyaning chayqalishi paydo bo‘ladi. Klinikasi harakat, sezgi va 
reflektor buzilishlar bilan xarakterlanib, bular bir necha soatdan bir necha 
kungacha davom etadi. Bunda yaqqol bo‘lmagan falajlar ko‘pincha simmetrik, pay 
va periostal reflekslarning pasayishi yoki tushib qolishi, mushak tonusini pasayishi 
aniqlaniladi. Sezgining buzilishlari doimiy bo‘lmasdan, asosan, yuzaki sezgi 
(o‘tkazuvchi tip bo‘yicha) buziladi. Chanoq a’zolarining funksiyasi siydik tutilishi 
ko‘rinishida buzilib, davomiy bo‘lmaydi. Likvor o‘zgarmaydi, lekin bir oz oqsil 
oshishi mumkin.
 

---

 354
Orqa miyaning lat yeyishi 
Orqa miyani lat yeyishi – og‘irroq jarohat bo‘lib, mayda qon quyilishlar 
natijasida orqa miyada nekroz sohalarini paydo bo‘lishi bilan kechadi. Klinikasi 
travma olgandan keyin o‘sha zahotiyoq “spinal shok” ko‘rinishida namoyon 
bo‘ladi. U periferik falajlar, sezuvchanlik va reflektor faoliyatning yo‘qolishi 
(siydik, axlat tutilishi) bilan xarakterlanadi. Spinal shokda harakat buzilishlari 
simmetrik bo‘lib, ular falaj, atoniya, arefleksiya ko‘rinishida namoyon bo‘ladi. 
Spinal shok alomatlari kuchayib borishi natijasida mushak tonusi, pay va periostal 
reflekslar oshadi, patologik reflekslar (Babinskiy) paydo bo‘ladi. Harakat 
buzilishlar jarohat sathidan pastroqda paydo bo‘ladi, lekin o‘tkir davrida yuqorida 
joylashgan segmentlar shishi va likvor sirkulyatsiyasining buzilishi hisobiga ular 
innervatsiya qiluvchi mushaklarda ham kuzatiladi. Harakatlarni tiklanishi 
travmadan 3-4 haftadan keyin paydo bo‘ladi. Orqa miyani lat yeyishida sezgi 
buzilishining yuqori sathi jarohat satxiga to‘g‘ri kelmaydi. Og‘riq va harorat 
sezgisining aniq pasayishi jarohat sathidan 5-6 segment pastda kuzatiladi. Lat 
yeyish sohasida ildizchali og‘riqlar paydo bo‘ladi. Sezgilarning tiklanishi 
yuqoridan pastga qarab yo‘naladi. Chanoq a’zolari funksiyasining buzilishlari 
yaqqol va davomli bo‘ladi. O‘tkir davrida siydik va axlat tutilishi kuzatiladi, 
keyinchalik esa tutolmaslik rivojlanadi. Tiklanish davrida siydik ajratishga 
imperativ chaqiriqlar xarakterli. Likvorda qon aniqlanadi, subaraxnoidal 
bo‘shliqlarning o‘tkazuvchanligi buzilmaydi. Orqa miya lat yeyishining bilvosita 
belgisi bo‘lib, spondilogrammadagi o‘zgarishlar: umurtqa ravog‘i, tanasini sinishi, 
umurtqa pog‘onasi kanaliga singan suyaklarning siljishi hisoblanadi.