Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

Bel-dumg‘aza radikulopatiyasi
 
Etiologiyasi 
– 
bu kasallikni ¼ qismini shamollash, ¼ qismida lat yeyish 
faktorlari, jismoniy kuchayish, noqulay va tez harakat qilishlar ham kiradi. Bundan 
tashqari infeksion-allergik kasalliklar radikulopatiyani keltirib chiqaradi. Ayniqsa 
umurtqalarni anomal holatlari va orttirilgan o‘zgarishlarni ahamiyati kattadir. 
Umurtqalarni tug‘ma anomaliyalariga ularning yoylarini birikmaganligi (Spina 
bifida), sakralizatsiya, lyumbalizatsiya, spondilolistoz va boshqalar kiradi. 
Umurtqalarni orttirilgan o‘zgarishlariga deformatsiyalashgan, spondiloartroz, 
osteoxondrozlar kiradi.

---

 283
Klinikasi.
 
Bel-dumg‘aza radikulopatiyasining birinchi belgisi bel sohasidagi 
og‘riq sindromdir. Og‘riq doimiy xarakterga ega bo‘lib, harakat vaqtida kuchayadi. 
Ba’zi hollarda og‘riq juda kuchli bo‘lib, bemorni uyqusi, ishtaxasi buziladi, 
peshobi reflektor tutilishi mumkin. Bel sohasidagi og‘riq ko‘p hollarda dumbaga, 
songa, boldir va oyoq kaftini tashqi sohalariga uzatiladi. Kasallikni og‘ir 
ko‘rinishlarida bemor og‘riq hisobiga yura olmaydi. O‘rinda qiyinchilik bilan 
buriladi. Sog‘ tomonida zararlangan oyog‘ini tizza bo‘g‘imida bukkan holda 
yotadi, sovuqqa beriluvchan bo‘lganligi uchun, oyog‘ini, belini ko‘rpa bilan o‘rab 
oladi. Issiq kiyinib, qo‘llariga tayanib, tanasini sog‘ tomonga bukkan holatda 
o‘tiradi. Turgan vaqtda oyoqni faqat uchiga va asosan sog‘ oyoqqa tayanadi. Bel 
sohasida harakat chegaralanib gomolateral skolioz kuzatiladi, sezgi o‘zgarishi: 
paresteziya, gipesteziya, kam holda giperesteziya zararlangan ildiz innervatsiya 
qiladigan sohada kuzatiladi, anesteziya esa juda kam hollarda uchraydi. Bel-
dumg‘aza sohasidagi Valle paravertebral nuqtalari, o‘tirg‘ich nerv bo‘ylab 
zararlangan tomon bosilganda og‘riq paydo bo‘ladi. Bel-dumg‘aza 
radikulopatiyasida nerv o‘zaklarini reflektor tortishish belgilarini ijobiyligi juda 
xarakterlidir. Bu belgilarga Neri, Djerin, Lasseg, Bexterev /kesishgan Lasseg/ 
Minor, Sekar, Vasserman, Matskevich, Boyne va boshqalar kiradi. Ba’zi hollarda 
Kernig, pastki Brudzinskiy kabi meningial belgilar paydo bo‘ladi. Harakat 
doirasida bo‘ladigan o‘zgarishlar dumba, boldir mushaklaridagi gipotrofiya, 
gipotoniya bilan xarakterlanadi. Pay reflekslari ko‘pchilik hollarda o‘zgarmaydi. 
Surunkali tez-tez qo‘zg‘alib turadigan bel-dumg‘aza radikulopatiya holatlarida, 
axil refleks pasayishi, tizza refleksi esa kuchayishi mumkin.
Bu kasallikda vegetativ o‘zgarishlar ya’ni oyoq kaftini muzlashi, terini 
ko‘karishi, terlashni buzilishi, giperkeratoz, oyoq kafti tashqi yuzasida tomir 
urushini pasayishi kabilar kuzatiladi. Platizmografiya va ostsillografiya usullari 
og‘riq bor oyoqda, qon-tomir spastik javob reaksiyalarini ko‘rsatadi.
Bel-dumg‘aza radikulopatiyasida qon, siydik va axlat tahlillarida 
o‘zgarishlar bo‘lmaydi. Ba’zi hollarda likvorda oqsil miqdorini biroz oshganligini 
topish mumkin.