Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

Meninigit kasalligini tasnifi
:
1.
Etiologiyasi bo‘yicha: bakterial, virusli, zamburug‘li, parazitar, aralash, 
nospetsifik.
2.
Rivojlanish xarakteri bo‘yicha: birlamchi va ikkilamchi. 
3.
Yallig‘lanish xarakteriga ko‘ra: yiringli va seroz. 
4.
Lokalizatsiyasiga ko‘ra: tarqoq, konveksital, bazal, lokal.
5.
Kechishi bo‘yicha: o‘tkir, yashin tezligidek, o‘tkir osti, surunkali, residiv.
Klinik amaliyotda bakteriyasi va virusli meningit ko‘p uchraydi. Bakterial 
meningitlardan meningokokkli, pnevmokokkli; virusli meningitlardan – parotit, 
gerpetik. Koksaki va ESNO chaqiruvchilar, hamda o‘tkir lemfotsitar meningit 
keng tarqalgan. Miya pardasidagi yallig‘lanish jarayonni xarakterlanishiga ko‘ra 
yiringli va seroz meningitlar farqlanadi. Asosan bakteriya qo‘zg‘atuvchilari –
yiringli meningitlarni, viruslar esa seroz meningitlarni kelib chiqishiga sabab 

---

 224
bo‘ladi. Yuqoridagilarda istisno tariqasida sil, zaxm, leptospirozli meningitlar ham 
kuzatiladi. Oxirgi paytlarda yiringli yoki aralash xarakterli zamburug‘li meningitlar 
uchramoqda. Patologik jarayonni miya pardasida yallig‘lanishiga ko‘ra tarqoq 
shakllari undan tashqari chegaralangan shakllari (miya moddasi va orqa miya nervi 
va ildizchalarida yallig‘lanish) uchraydi. Miya asosida joylashgan miya pardalarini 
zararlanishi ko‘proq kuzatiladi va bazal meningit (sil, zaxm) deb yuritiladi.
Kechishi bo‘yicha o‘tkir (2 haftagacha), o‘tkir osti (2 haftadan 4 haftagacha), 
surunkali (1 oydan ortiq) meningitlarga bo‘linadi. Organizmda giperergik reaksiya 
kuzatilsa kasallik yashin tezlikda kechishi mumkin.
Klinikasi
:
Meningitlar klinikasida umumiy infeksion, meningial sindrom va 
likvordagi yallig‘lanish o‘zgarishlari kuzatiladi.