Аsoslari Darslik

2
SO
4
+CaO + H
2
O = CaSO
4 + 
2H
2
O 
so‘ndirilgan ohak bilan neytrallash
H
2
SO
4
+CaCO
3
= CaSO
4 + 
CO
2
+
2H
2
O 
magnezit bilan neytrallash
H
2
SO
4
+MgCO
3
= MgSO
4 + 
CO
2
+
H
2
O 
Texnik - iktisodiy hisoblarga asosan yuqoridagi usullarning eng arzoni 
so‘ndirilgan ohak Sa(ON)
2 
bilan neytrallash hisoblanadi. 
Oqava suvlardan metal kationlaridan tozalash ularni suvda erimaydigan 
birikmasini, ya’ni gidrooksid va karbonat holatiga o‘tkazilib cho‘ktiriladi, masalan: 
ohak va suv tarkibidagi qo‘rgoshin kationlari quyidagicha tozalanadi: 
Pb
2+
+ 2ON
- 
= Pb(ON)
2
2 Pb
2+
+2ON
-
+ CO
3
2- 
= Pb
2
(ON)
2
CO
3 
2 Pb + CO
3
2- 
= Pb
2
CO
3
Bu usulda eng arzon va samaradorligi yuqorisi so‘ndirilgan ohakda, marmar 
va ohaktoshda amalga oshadi. Rangli va qimmatbaho metallar rudalarini 
boyitishda hamda qayta ishlashda nihoyatda zaharli bo‘lgan tsianli eritmalar 
qo‘llaniladi. Tsianli brikmalar inson hayotiga o‘zining salbiy ta’siri jihatidan 
birinchi o‘rinda turadi, shu sababli oqava suvlarni tsianli birikmalardan tozalash 
asosiy omillardan bo‘lib, uning bir necha usullari ishlab chiqilgan. Ya’ni 
tsianidlarni ferro va ferrotsionidlar kabi zararsiz birikmalariga o‘tkazish, suvda 
erimaydigan birikma va kompleks birikmalar shular jumlasiga kiradi. Odatda 
fabrikalarda tsianidlarni oksidlovchi sifatida xlorli ohak suvi SaOSl, kaltsiy 
gippoxlorid (SaOSl)
2
, natriy gipoxlorid, suyuq xlor va boshqalar qo‘llaniladi. 
Ularni ta’siri quyidagi umumiy kimyoviy reaktsiyalar bilan ifodalash mumkin. 

---

153 
2SNO
- 
+ 3OCl
-
+ 3H
+
= 2CO
2 
+ 3Cl
-
+ N
2
+ H
2
O. 
Kengi yillarda keng qo‘llanilayotgan usullardan biri zararsiz ferrotsianid 
hosil etish usuldir, bunda asosiy reagent sifatida FeSO
4
7H
2
O qo‘llanilib, u 
quyidagicha amalga oshadi: 
2CN
-
+ Fe
2+
Fe (CN)
2
6CN
-
+ Fe
2+



4
6
)
(
CN
Fe


2
2
2
3
)
(
)
(
CN
Fe
CN
Cи
Fe
СN
Cи




