0 ‘ т к I r h o s h I m o V

Uzun kechalar
141
Marat uning ko‘zlarida qat’iy bir ifoda ko‘rdi-yu, qalbi- 
ning eng chuqur joyidagi ham alam, ham sog‘inch tuyg‘usi 
yana tug‘yon urdi. Ha, u yaxshi ko‘rgan edi. ,,So‘ngan yul- 
duz shu’lasi“da o‘zining ham natijasiz muhabbati tasvir etil- 
gandi. Hozir o‘sha so‘ngan yulduzning yoniq shu’lasi yana 
yarq etib ketdi.
- Ya’ni birovni yaxshi ko‘rganmisiz, demoqchisiz-da, -
dedi u iloji boricha xotirjam gapirishga urinib. - Ha, yaxshi 
ko‘rganman!
- Keyin-chi?
Marat Hilolaning ovozida sovuq qat’iyat borligini sezib, 
yanayam xotirjamroq gapirdi.
- Keyin uzoqlashib ketganmiz.
- Undan keyin-chi?
- Undan keyin yana ikkita qizni uchratdim. - Marat 
kuldi. - Ular mendek dovdimi yoqtirishmadi.
Hilola boshini quyi solgancha o‘tirar, iztirob chekayot- 
gani bilinib turardi.
Marat birdan uning qo‘llarini mahkam ushladi-da, kaftini 
qattiq qisgancha hayajondan ovozi titrab, iltijo qildi.
- Hilola, qo‘ying... Nima keragi bor shu gaplaming! - U 
kafti bilan qizning iyagidan ko‘tarib, o‘ziga qaratdi. - Hilola...
Hilola ko‘zlarini chirt yumib oldi. Uning qalbi titrar, ho­
zir Marat o‘zini o‘pishini bilar edi. Endi uning qarshisida 
yozuvchi Marat Azizov emas, oddiy yigit Marat, mana shu 
,,g‘alati bola“ qolgan edi.
Maktabni bitirish kechasida Baxtiyor degan bola Hilo- 
lani birinchi marta o‘pgan, sen bo‘lmasang o‘zimni o‘ldira- 
man, deb yig‘lagan edi. Hozir u Maratning ham yig‘lagudek 
yolvorishini kutardi.
Ammo Marat o‘pmadi ham, yolvormadi ham.
Hilola sekin ko‘zlarini ochdi-yu, Maratning butun- 
lay boshqa tomonga qarab o‘tirganini ko‘rib hayron qoldi. 
0 ‘n qadamcha narida, qorong‘i burchakda yelkalari turtib

---

142
О ‘tkir Hoshimov
chiqqan bir chol hassasining uchi bilan ariqchaga to‘lib qol­
gan xazonlami titkilab turardi. Marat hamon Hilolaning iya- 
gidan tutib turar, ammo choldan ko‘z uzmas edi. U Hilola­
ning o‘ziga qarayotganini sezdi, shekilli, so‘radi:
- Bilasizmi, shu chol nimani o‘ylayapti?
Hilola ijirg‘anib, bosh chayqadi.
- Yo‘q! Siz yozuvchisiz. Siz biling!
Marat kuldi.
- Men ham bilolmay qiynalyapman-da! Balki, xazon 
bo‘lgan umrini o‘ylayotgandir. Balki, shu yerda birinchi bor 
sevgilisi bilan uchrashgandir. Odam umri qisqa qolganini 
payqay boshlasa, qilgan xatolarini ko‘p eslaydi-ku...
Hilola noxushlik bilan yuzini o‘girdi.
Marat uning ko‘ngli cho‘kkanini sezdi. Hilolaning kaf­
tini olib, yuziga bosdi.
- Hilola, menga hamroh kerak, ko‘makchi kerak, - dedi 
hayajon bilan. - Ba’zan o‘zimga o‘zim shunchalik xunuk, 
ojiz ko‘rinib ketamanki!..
Hilola uning yuzlari lovullab turganini sezdi, kaftini tor- 
tib olmadi.
* * *
Goho sutdek oydin kechalari hovli o‘rtasidagi supada- 
mi, chorpoyadami yotganingizda birdan uyg‘onib. ketasiz. 
Uzoq-uzoqlarda poyezd shovqini eshitiladi. Keyin elas-elas 
uzoqlashib borayotgan g‘ildiraklar tovushi qulog‘ingizga 
chalinadi. Shunda siz yuragingiz ko‘ksingizga sig‘may pitir- 
lab ketganini his qilasiz. Allanechuk olis, ertak kabi go‘zal 
bir olam ko‘z o‘ngingizga keladi. 0 ‘sha yoqlarga ketib qol- 
gingiz kelaveradi.
Marat ko‘pdan buyon ana o‘sha olam tasavvuri bilan 
yashar edi. Shu kecha uyg‘onib ketdi-yu, birdan o‘zi ko‘p- 
dan buyon aniq tasawur qilolmay yurgan olamni ko‘z- 
gudek ravshan ko‘rdi.

---