Mavzu. Kichik biznes moliyasi

Menejment va Aksionerlar maqsadlari
Yirik kompaniyalarda menejerlar qoidaga ko‘ra yirik aksioner bo‘lmaydilar,
shu sababli mazkur ikki guruh maqsadlari o‘rtasida ziddiyatlar paydo bo‘lishi
mumkin.
Kichik kompaniyalardagi menejer va Aksionerlar – bir yoki o‘xshash guruh
odamlar bo‘lib, ular o‘zaro bog‘langan bo‘ladi. Shunday tarzda agentlik
muammolari va u bilan bog‘liq salohiyatli xarajatlar qoidaga ko‘ra kichik
kompaniyalar rivojiga amalda ta’sir ko‘rsatmaydi. Shundan kelib chiqib,
modomiki menejerlar ma’lum mulk ulushiga ega bo‘lgan Aksionerlar hisoblansa,
farovonlikni maksimallashtirish maqsadiga muvofiq qarorlar qabul qiladilar.
Boshqa tomondan yirik kompaniyalar aksiyalariga ega bo‘lgan ko‘plab
investorlar buni iqtisodiy mohiyatga ko‘ra amalga oshiradilar, ular kichik
kompaniyalar foydasida boshqa sabablarga ko‘ra qatnashishlari mumkin. Bunday
sabablardan ayrimlari – o‘z kuchi bilan kompaniyani mustahkamlashdan

---

qanoatlanish hissini sezish, o‘ziga xos hayot tarzini yuritish istagi va ba’zi
an’analarni saqlash bo‘lishi mumkin. Modomiki menejerlar kichik kompaniyalar
Aksionerlar ining shaxsiy maqsadlaridan xabardor bo‘lsalar ular buni hisobga
olgan holda qaror qabul qiladilar .
Kichik kompaniyalarning boshqa maqsadlari bo‘lishiga qaramasdan
farovonlikni maksimallashtirish maqsadini hisobga olmasdan qarorlar qabul qilish
doimo imkonsizdir. Farovonlikni pasayishiga olib keluvchi bir qator qarorlar qabul
qiluvchi kompaniyalar ertami kechmi bankrotlikka duch keladilar.
Shunday xulosa qilishimiz mumkinki, boylikni maksimallashtirish maqsadi
kichik kompaniyalar uchun juda muhim bo‘lib, agar bu kompaniyaning yagona
maqsadi bo‘lmasa ham qarorlar qabul qilishda uni hisobga olmaslik mumkin emas.
O‘z-o‘zidan sof keltirilgan qiymatga qo‘yilmalar samaradorligini baholash
texnikasi (NPV) ham yirik ham kichik kompaniyalar uchun bir xilda muhimdir.
4-bobda ko‘rib chiqilgan amaliy misolga ko‘ra, sof keltirilgan qiymat kichik
kompaniyalar tomonidan juda ko‘p foydalanilmaydi, ammo bu boshqa
maqsadlarga erishishga kontsentratsiyaga nisbatan kompaniyalarning tajribasi
yetishmasligidan dalolat beradi.