Mavzu. Kichik biznes moliyasi

31-dekabr holatiga ko‘ra E Ltd kompaniyasining balans hisoboti
Moliyalashtirish
manbalari
Mln. F.st
Moliyaviy
mablag‘lardan
foydalanish
Mln. F.st
Har birining narxi 1
funt bo‘lgan oddiy
aksiyalar
8
Aylanishdan tashqari
aktivlar
11
Taqsimlanmagan
foyda
7 
Ishchi kapital 
10
Umumiy aksiyalar
soni
15
Uzoq muddatli
kreditlar
6
Bajarish:
agar
 
p
E –E Ltd bitta aksiyasining qiymati bo‘lsa bunda:
p
E =(11 + 10 – 6)/8 = 1,875 f. st.
12.3-misolda 
keltirilgan 
hisob-kitoblar 
aktiv va 
majburiyatlarning
buxgalteriya qiymatiga asoslangan. Joriy bozor qiymati agar unga kompaniyada
mavjud bo‘lgan nomoddiy aktivlar qiymatini ham kiritilsa ancha asosli bo‘ladi.
Modomiki mazkur bo‘limda ko‘rib chiqilayotgan aktivlar sof iqtisodiy bo‘lib,
ularning qiymati kompaniya uchun kelgusi foydani yaratishdagi ular salohiyatiga
muvofiq aniqlanadi. Shuning uchun biznesni baholashga yondashuv sifatida sof
aktivlar qiymatidan foydalanganga R/E koeffitsient asosidagi yondashuvga
nisbatan boshqa natijaga ega bo‘lamiz.
Iqtisodiy qiymat (erkin pul oqimlari asosida)

---

Iqtisodiy qiymatni baholash bilan bog‘liq yondashuv eng mantiqan to‘g‘ri
sanaladi. U bo‘sh pul mablag‘larining kelgusi diskontlangan qiymatini baholashga
asoslangan 
(free cash flows)
. Mantiqiyligiga qaramasdan mazkur yondashuv
ayrim muammolarni ham yuzaga keltiradi. Bir yoki ikki yildan so‘ng paydo
bo‘ladigan pul oqimlarini baholash murakkab. Boshqa muammo diskont stavkasini
aniqlashdir. Uni CAPM modeli yoki biz ettinchi bobda tanishgan uning uch omilli
versiyasidan foydalanib hal qilish mumkin.
Amaliyotda qoidaga ko‘ra turli yondashuvlar asosida hisoblangan
kompaniyalarning qiymati farqlanadi. Dividend daromadini baholashga asoslangan
yondashuvdan ko‘pincha aksiyalarning minoritar paketini baholash uchun
foydalaniladi. Aksiyalarning nazorat paketlari qoidaga ko‘ra sof aktivlar orqali
aksiyalar narxi va foyda nisbati bilan baholanadi.
Ko‘rinib turibdiki, biz bo‘limni quyidagi qayd bilan tugatishimiz mumkin, fond
birjasida ro‘yxatga olinmagan kompaniyalarni baholash narx subyektiv
belgilanishi sababli aniq bo‘lmaydi. Amaliyotda mulkdor o‘zgarishi bilan sodir
bo‘ladigan aksiyalar narxi qoidaga ko‘ra qatnashchilar o‘rtasida muhokama yo‘li
bilan belgilanadi.