Mavzu. Kichik biznes moliyasi

Kichik kompaniyalarning bankrotligi
Kichik kompaniyalarga nisbatan afsuslanarli dalil mazkur tarmoqdagi
muvaffaqiyatsizliklar darajasi va omadsizliklardir. 2001-yilda Angliya banki
kichik kompaniyalarning yashovchanlik statistikasini e’lon qildi. Bozordagi
faoliyatining to‘rtinchi yili tugaganda faqatgina 42% yangi kompaniyalar yashab
qolgan. Kichik kompaniyalarning bankrotlik chastotasi pasayishi, ular faoliyat
davomiyligi oshishiga qaramasdan to‘rt yildan so‘ng ko‘pincha barcha
kompaniyalar bankrotlik bilan to‘qnash keladilar. Bunday statistika YI ning boshqa
mamlakatlarida ham kuzatilmoqda. Shunday tarzda bankrotlik amalda me’yoriy

---

holat bo‘lib, u yangi kompaniyalar uchun muqarrar hodisa sanaladi. Ammo barcha
yangi kompaniyalar ham kichik hisoblanmaydi. Stori (Storey 1994) tadqiqotlarida
keltirilgan ma’lumotlar shundan dalolat beradiki, kompaniyalar o‘lchami bankrotik
ehtimolini belgilashda muhim omil sanaladi. Masalan, 20 tadan kam hodimga ega
bo‘lgan firmalar uchun bankrotlik ehtimoli 1000 kishi ishlaydigan kompaniyalarga
qaraganda ikki marta yuqori bo‘ladi. Biz buni oldingi boblarda ko‘rdik, Fam va
French (Famaand French 1996) tadqiqotlari shuni ko‘rsatdiki, kichik
kompaniyalarda investitsiyalash uchun qoplama sifatida investorlar firma
o‘lchamiga teskari proportsional bo‘lgan hajmda risk uchun qo‘shimcha mukofotni
talab qiladilar. Mualliflar tomonidan birja listingiga ega bo‘lgan eng kichik
o‘lchamdagi kompaniyalar ko‘rib chiqildi, ammo mazkur xulosa aksiyalari birjada
muomalada bo‘lmaydigan kompaniyalarga nisbatan ham to‘g‘ri keladi
1.
Korporativ maqsadlar
Yirik kompaniyalarga nisbatan biz shunday xulosaga kelishimiz mumkinki,
farovonlikni maksimallashtirish – ko‘plab kompaniyalar maqsadlari uchun mos
tushuvchi tuzilmadir. Kichik kompaniyalar uchun bu tendensiya qanchalik xos?