Ш. З. Умарованинг таҳрири остида

Э = С х С х Б,
бунда, 
Э — препаратга бўлган йиллик эҳтиёж; 
С — бир беморга бир марталик даволаш курси учун препарат сарфи; 
С — бир беморда бир йилда ўтказиладиган даволаш курслари сони 
(мавжуд бўлганда); 
Б — даволаш учун ушбу препарат қўлланиладиган беморлар сони 
(касалланиш). 
Мутахассислар томонидан дори воситалари ва тиббиёт буюмларига 
эҳтиёжни ҳисоблашда амбулаторияда ва шифохонада даволанишга бўлган 
эҳтиёж ҳақидаги маълумотлар ҳисобга олинади. Амбулаторияда ва 
шифохонада даволанадиган беморлар бўйича маълумотларни соғлиқни 
сақлаш тизимининг статистика органлари тақдим этади. Ижтимоий 
аҳамиятга эга дори воситалари ва тиббиёт буюмларига бўлган эҳтиёжнинг 
якуний ҳисоб-китоби талабни тўлиқ қондириш ва мавжуд қолдиқлар ҳисобга 
олиниб, улардан ҳақиқатдан фойдаланиш тўғрисидаги маълумотларга 
асосланади. 
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг бош 
мутахассислари ва маслаҳатчилари эҳтиёжни қуйидаги маълумотларни 
эътиборга олган ҳолда ҳисоблаб чиқади: 
касаллик тўғрисида статистика маълумотлари; 

---

467 
касалланиш эҳтимоллиги; 
аниқ бир касалликни даволашга мўлжалланган дори воситалари ва 
тиббиёт буюмларини қўллаш самарадорлиги; 
дори воситасининг касалликни даволашда асосий ёки ўринни босувчи 
препарат сифатида қўлланиши; 
дори воситаси ва тиббиёт буюмининг жамият соғлиғини сақлашдаги 
аҳамияти; 
дори воситалари билан даволашнинг даволаш схемаларини ўз ичига 
оладиган батафсил баёни; 
даволаш давомийлиги; 
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва Жаҳон 
соғлиқни сақлаш ташкилотининг ташхис қўйиш ва даволаш стандартлари, 
клиник протоколлари. 
Ижтимоий аҳамиятга эга дори воситалари ва тиббиёт буюмларига 
бўлган эҳтиёжни аниқлашда қуйидагилардан фойдаланилади: ташхис қўйиш 
ва даволаш стандартлари; клиник протоколлар; 
Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитасининг аҳоли 
сони, жинси ва ёш таркиби, 1000 нафар аҳолининг шифохонада даволаниш 
даражаси, тегишли йўналиш бўйича даволанган беморлар сони, асосий ва 
айрим касалликлар билан касалланиш даражаси бўйича маълумотлари. 
Ижтимоий аҳамиятга эга дори воситалари ва тиббиёт буюмларига 
бўлган эҳтиёж ҳар бир ном бўйича алоҳида ҳисоблаб чиқилади ва бунда 
уларнинг дори воситалари гуруҳларига мансублиги (истеъмол қилиниши 
нормаланадиган, махсус таъсирга эга, кенг таъсир доирасига эга) эътиборга 
олинади. Шунингдек бу борада кўрсатиладиган тиббий хизматлар даражаси, 
даволаш профилактика муассасасида дори воситаларининг мавжудлиги, 
ҳудуддаги касалланиш ва эпидемиологик вазият ҳақида маълумотлар, 
даволанган беморлар сони, ўтган йилда дори воситалари ва тиббиёт 
буюмларининг ҳақиқий истеъмоли ҳам ҳисобга олинади.