N. S. Safaev, N. A. Mirashirova, N. G. Odilova, Sh. D. Turabekova, Sh. K. Karimova

2002
.
3. Karimova V.M. Psixologiya. - Toshkent, 2000.
4. Leontev A.N. Lektsii po оЬщеу psixologii. - M , 2005.
5. Maklakov A.G. ОЬщауа psixologiya. - SPb., 2002.
6. Nemov R.S. Psixologiya: uchebnik dlya studentov pedagogicheskix 
vuzov. V 3-x kn. - M., 2003.
7. Rubinshteyn S.L. Osnovbi оЬщеу psixologii. - SPb., 2005.
MAVZU BO’YICHA TEST TOPSHIRIQLARI
1. Psixologiya fan sifatida:
a) ruhiy hodisalar va holatlami o’rganadi;
b) sezgilarimiz, fikrlarimiz, tuyg’ularimiz, harakatlarimizni o’rganadi;
v) psixikaning namoyon bo’lish va rivojlanish faktlari, mexanizmlari va 
qonuniyatlarini miyaning xossasi sifatida o’rganadi;
g) miyadagi jarayonlar va ulaming qonuniyatlarini o’rganadi.
2. «Psixologiya» atamasini ilmiy muomalaga kiritgan olim:
a) R. Dekart;
14

---

b) G. Leybnits; 
v) X. Volf; 
g) Arastu.
3. Psixologiya quyidagi olim kiritgan fanlar tasniflanishida markaziy 
o’rinni egallaydi:
a) V.I. Vemadskiy;
b) B.M. Kedrov;
v) M.V. Lomonosov; 
g) F. Bekon.
4. Psixika:
a) yuqori tuzilgan materiya (miya)ning xossasi bo’lib, ob’ektiv haqiqatni 
alohida tarzda aks ettiradi;
b) miya mahsuli, asab tizimining vazifasi;
v) inson ruhiyati, uning ruhiy hodisalari va holatlari; 
g) sezgilarimiz, fikrlarimiz, hissiyotlarimiz, kechinmalarimiz.
5. Psixologiya fan sifatida shakllangan sana:
a) XIX asming 4 0 -yy..;
b) XIX asming 80-yy..; 
v) XIX asming 90-yy..; 
g) XX asr boshida.
15

---

II *IAVZU. HOZIRGI ZAMON PSIXOLOGIYaSINING TUZILISHI VA 
TADQIQOT METODLARI
REJA:
2.1. Psixologiyaning asosiy tamoyillari.
2.2. Pswologiya fanining sohalari.
2.5. Fanlar tizimida psixologiyaning tutgan o’mi va boshqa fanlar bilan aloqasL
2.4. Psixologiyaning tadqiqot metodlari.
Mavzn o’quv m aqsadi:
T a’limiy: talabalar tomonidan psixologiyaning asosiy tamoyillari,psixologiya 
fanining sohalari,fanlar tizimida psixologiyaning tutgan o’mi va boshqa fanlar 
bilan aloqasi,psixologik tadqiqot metodlar haqidagi bilimlami o’zlashtirilishini 
tashkil etish.
Tarbiyaviy: bo’lajak pedagoglar tomonidan psixologiyaning asosiy tamoyillari, 
psixologiya fanining sohalari, fanlar tizimida psixologiyaning tutgan o’mi va 
boshqa fanlar bilan aloqasi, psixologik tadqiqot metodlar haqidagi bilim, 
ko’nikma va malakalari asosida dunyoqarashini kengaytirish.
Rivojlantiruvchi: mavzuning ta’limiy va tarbiyaviy o’quv maqsadlari asosida 
talaba shaxsini rivojlantirish.
TAYANCH TUSHUNCHALAR:
Tamoyillar -
tadqiq 
etilayotgan 
ob’ektni 
mazmunli 
bayon 
etish, 
tajribama’lumotlariga 
ega 
bo’lish 
muolajalarini 
rejalashtirish, 
ulami 
umumlashtirib, izohlash, shuningdek, ilmiy farazlami ilgari surib, ulami 
tekshirish imkonini beradi.
Principles enable to define the investigated object totally, to have the results of 
experiments, to plan, generalize and explain the procedures, as well as to put 
forward and prove the scientific hypothesis.
Identifikatsiya
- ijtimoiylashtirishning muhim mexanizmi bo’lib hisoblanadi. 
Identification is considered to be the weighty mechanism of socialization. 
Ijtim oiy fatsilitatsiya
- bu ba’zi odamlaming boshqalaming faoliyatiga ular 
oldida yoki bevosita ishtirokida amalga oshiriluvchi ijobiy rag’batlantiruvchi 
ta’siri.
Social facilitation - when some people improve their performance in a task 
when other people are present.
Sotsiometriya -
o’zaro munosabatlar va psixologik kelishuvchanlikning 
tuzilishini aniqlash maqsadida guruhdagi shaxslararo munosabatlami psixologik 
tadqiq etish metodi.
16

---

Sociometry is a psychological field of research used to analyse that patterns of 
interrelationships in groups and to provide a summary in mathematical and 
graph form.
etilayotgan ob’ektni mazmunli bayon etish, tajriba ma’lumotlariga ega bo’lish 
muolajalarini rejalashtirish, ulami umumlashtirib, izohlash, shuningdek, ilmiy 
farazlami ilgari surib, ulami tekshirish imkonini beradi.
Psixologiyaning 
asosiy 
metodli 
tamoyillari 
sifatida 
quyidagilar 
ko’rsatilgan:
1.