Gidroekologiya

Gidrolokator nima? 
Bu asbob yordamida kemalar ostidagi suvning chuqurligini o’lchash, suv ostidagi obyetktlarni anqilash va 
hatto ovlash uchun baliq galalarini qidirib topish mumkin. 
Gidrolokatorlar “soanrlar” va “shumopelengator” lar deb ham ataladi. Ularning ishlash usullari ham 
radiolokatsion stansiyalar (radarlarning) ishlash usullariga o’xshab ketadi. Gidrolokatorlar jo’natgan ovoz signallari 
yo’lda uchragan narsalar sirtiga tegib undan ask- sado bo’lib orqaga qaytadi. Signal borib tegadigan narsaning tashqi 
maydoni qanchalik katta bo’lsa signallar shu qadar kuchli va shu qadar tez qaytadi. Signal borib tegadigan narsaning 
tashqi maydoni qanchalik katta bo’lsa signallar shu qadar ko’payib qaytadi. Baliq ovlovchi trauler baliq galalarini 
izlab yo’lga tushsa signal baliqqa tushib ham qaytishi mumkin. Suvosti kemalari ham xuddi sh usulda aniqlaniladi. 
Nihoyat signal dengiz tagiga ham tegib qaytadi. Bunday poaytda kema suzib ketayotgan nuqtada gidrolokator 
yordamida suvning chuqurligi ham aniqlaniladi.
Suvning tiniqligi qanday o’lchanadi? 
Suvning tiniqligini o’lchash uchun yuz yillardan buyon Sekki gardishidan foydalaniladi. U diametri 30 
santimetr bo’lgan metall gardishdir.Kema o’lchash nuqtasigacha chiqqandan so’ng, uning bortidan gardish suvga 
tushiriladi, u yonlama (gorizontal) holatda bo’lishi kerak, gardish ko’zga ko’rinadigan eng so’nggi chuqurlik bilan 
suv yuzasi o’rtasidagi masofa tiniqlikdir. Ko’l (dengiz, okean, daryo) suvining tiniqligi bu joyda ma’lum metrni 
tashkil etar ekan, deyiladi. 
Songgi ma’lumotlarga qaraganda Antarktida sohillarini yuvadigan Uedella dengizi dunyodagi suvi eng 
tiniq dengiz ekan.Unda 7 gradus 23,6 minut janubiy kenglik va 15 gradus 2,5 minut g’arbiy uzunlik koordinatlari 
nuqtasida suvga tushirilgan oq Sekki gardishi suvga 79 metrgacha tushirilganda ko’rinib turdi. Atrofdagi suvlarning 
tiniqligi esa 70 metrdan oshmadi. Bu ajoyib natiha. Sababi hisob-kitoblarga qaraganda, distillangan suvning tiniqligi 
80 metrga teng. 

---