1-mavzu. О‘simlikdagi suv muvozanati reja

 
Kremniy.
О‘simliklarga kremniy yetishmasligi oqibatida ular о‘ta egiluvchan va zamburug‘larga 
juda ta’sirchan bо‘lib qoladi. Kremniy asosan endoplazmatik tо‘rda saqlanadi va hujayra devorlari va 
hujayralararo bо‘shliqlarda gidratirlovchi (suv bilan qо‘shilib biror- bir narsa hosil qiluvchi) amorf 
kremnezem (SiO
2
-
n
H
2
O) modda hisoblanadi. Kremniy shuningdek polifepollar bilan kompleks 
birikmalar hosil qiladi va shu yо‘sinda hujayra devorlarini mustahkamligini oshirish uchun xizmat 
qiladigan lignin moddasining alternativi (о‘rnini bosuvchi) bо‘lib xizmat qiladi. Bundan tashqari kremniy 
о‘simliklarning og‘ir metallar bilan zaharlanishi oqibatlarini yengillashtiradi.
 
Bor.
О‘simliklar metabolizmida borning aniq qanday xususiyatga ega ekanligi tо‘liq о‘rganilgan 
bо‘lmaqsada, kuzatishlar shuni kо‘rsatadiki, bor hujayraning о‘sishi, nuklein kislotalarning, 
garmonlarning sintezlanishida, membrana xususiyatlari saqlanishida va hujayralarda kimyoviy 
reaksiyalar ketishida faol ishtirok etadi. О‘simliklarda borning yetishmasligi о‘simliklarning turi va 
yoshiga qarab keng spektrlarda namoyon bо‘ladi. Bor yetishmasligining о‘ziga xos belgilari yosh 
barglarning va yangi kurtaklarning qorayib nekrozga (chirishga) uchrashidir. Yosh barglarda nekroz barg 
plastinkasining asos qismida yuzaga keladi. Poyalar esa noodatiy mо‘rt va qattiq bо‘lib qoladi. О‘simlik 
ustki qismlarida о‘suvchi kurtaklar tо‘kila boshlaydi va mayda sershox bо‘lib qoladi. Shu bilan birga 
о‘suvchi kurtaklar hujayra bosimining ingibirlanishi bois nekrozga uchray boshlaydi. Mevalar, rezavor 
mevalar, ildizmevalarda nekrozga uchrash jqrqyonlari yaqqol namoyon bо‘ladi.
 
3-Guruh:
Ion kо‘rinishida saqlanuvchi mineral oziq moddalar kamchiliklari.. Bu guruh quyidagi 
ma’lum elementlarni о‘z ichiga oladi: makroelementlardan kaliy, kalsiy va magniy, mikroelementlardan 
xlor, marganets va natriylar. Bu elementlar sitoloza yoki vakuola eritmalarida, shu bilan birga ular 
yirik uglerod saqlovchi birikmalar bilan ligandlar sifatida va elektrosatik muvozanatni saqlab turishda 
muhim ahamiyatga ega.