Ichki kasallikiar

6 . 7 .1 . Y urak p orok larin in g k ech ish i.
Q on ayla n ish i yetish m o v ch ilig i
Yurak poroklarining kechishi, y a ’ni yurak porogi bilan o g ‘rigan 
b e m o r k o ‘p yillar davom ida kasalligini sezm ay, o ‘zini yaxshi his 
qilib, odatdagi ishini bajarib yuraverishi m u m k in . Bunga sabab, 
yurakning katta im koniyatlarga ega ekanligidir, sh u n in g u c h u n
m avjud porok yurak tegishli kam eralarining z o ‘r berib ishlashi 
hisobiga sezilmaydi.
Lekin bu hollarda h a m shifokor yurakning hajmi va urishining 
o ‘zgarganligiga va yurak d a s hovqin m avjudligiga qa ra b , yurak 
porogining belgilari borligini aniqlab beradi. Kasallikning z o ‘rayishi 
yurakning im koniyatlari tugab, faoliyatining kuchsizlanishiga va 
yurak yetishmovchiligi deb ataladigan belgilarning paydo boMishiga 
olib kelishi m um kin.
Kasallikning ilk davrida yurakning biroz boMimi tez ishlashi 
tufayli, qon aylanishidagi porok keltirib c hiqargan buzilish b a rta ra f 
b o Mad i va yurak o ‘z funksiyasini qoniqarli bajara boshlaydi, b u nda y 
holatga kompensatsiya deyiladi.
Yurak porogi kompensatsiya boMgan shaxslar m ehnatga layoqatli 
boMib, davolanishga m uhtoj boMishmaydi. Biroq, ularni soppa- 
sog‘ deb h am hisoblash m u m k in em as. C h u n k i kom pensatsiya 
boMgan porok, b a ’zan 10— 15 yil, h a tto 20 yilgacha qoladi, a m m o
180

---

n ih o y a t y u ra k m uskuli b o ‘sh ash a d i va y u ra k d e k o m p e n sa tsiy a si r o ‘y 
b e r a d i. Bu n a fa s qisishi, s ia n o z , v e n a d a q o n d im la n is h i, shish va 
b o ‘sh liq la rd a su y u q lik y ig l li s h i b ila n n a m o y o n b o ‘ladi. B u n d a y
b e m o r l a r u c h u n re v m a tik e n d o m i o k a r d it n i n g ta k ro rla n ish i, ayniqsa 
xavfli, c h u n k i b u n i n g o q ib a tid a e r t a m i - k e c h m i d e k o m p e n s a ts iy a
so d ir boNadi.
B i n o b a r in , y u r a g id a k o m p e n s a ts iy a li p o ro g i b o r b e m o r l a r n i
m a x su s d a v o q ilish n in g ehtiyoji b o 1 m a s a - d a , lek in u l a r m e h n a t
qilish, d a m olish va o v q a tla n is h d a m a ’lu m re jim g a q a t 'i y rioya 
qilishlari kerak. K la p a n la r d e f o r m a ts iy a s in in g k u c h a y is h i va yu ra k
m u s k u lla r in in g z a r a r la n is h ig a olib k eluvchi r e v m a t iz m n i n g z o ‘ra - 
yishi, j i s m o n i y z o ‘riqishlar, turli y u q u m li va b o s h q a kasalliklar, 
h o m ila d o rlik va tu g ‘u r u q d e k o m p en sa tsiy a n in g rivojlanishiga y o rd a m
b e r a d i. K o ‘p h o l l a r d a k o m p e n s a t s i y a n i n g b u z ilis h i q a y ta d ig a n
x a r a k te r d a b o ‘ladi. D a v o la s h o ‘z v a q tid a va m u n t a z a m o ‘tk a z ib
tu r ilg a n d a , k o m p e n s a ts iy a h o la tin i u z o q v aq t tiklab va q u v v a tla b
tu r is h m u m k in .