Microsoft Word navoiy nasoyimul-muhabbat lotin ziyouz com doc

 Latifa
– sezish, his etish mumkin bo‘lgan, ammo so‘zda ifodalab bo‘lmaydigan yashirin, sirli va 
nozik ma’no, ishorat. 
 Mavt
– o‘lim, nafsin tub ildizi ila havoyu havas zaminidan ajratib tashlamoq. Chunki havoyu 
havas nafsning joni erur. Najmiddin Kubro «Usuli ashara» risolasida bunday o‘limni besh turga ajratib 
ko‘rsatganlar: 1. Mavti irodiy – insonning borliq va dunyoviy narsalardan tamoman xalos bo‘lishi, 
ya’ni fanoyi kulliyga yetishishi. 2. Mavti ahmar – «qirmizi o‘lim». Bu– nafsning istaklariga qarshi tura 
olish, chidamda ularni bartaraf eta olish demakdir. 3. Mavti abyaz – «oq o‘lim». Ochlik yo‘li bilai nafs 
va tama’ni zabun aylash. Shunda ko‘ngil poklanib, shaffoflik, ya’ni oqlik kasb etadi 4. Mavti axzar – 
«yashil o‘lim». Yamoqdan kiyim tikmak va klymak. Chunkl yangi va chiroyli kiyim o‘zgalarning 
diqqatini jalb qilurki, bu –shuhrat nishonasi hisoblanadi. 5. Mavti asvad– «qora o‘lim». Bu – qayg‘u va 
musibatlarga tahammul etish, xalqu xaloyiqning har qanday jabru jafosiga chidashdir. 
 Ma’rifat
– aqlu doiish, amAliy bilim, tanish, fahm, tasavvufga xos ilm; hol sirlari va ilohiy 
haqiqatlarga tegishli ilm – irfon. «Kashf ul-mahjub» muallifining aytishicha, fuqaho singari boshqa 
kishilar ham Alloh haqidagi ilmga «ma’rifat» nomini berganlar. Tariqat shayxlari esa Alloh xususidagi 
sihatli holni «ma’rifat» deya ataganlar. Va shunga ko‘ra, «Ma’rifat ilmdan ko‘p karra ustundir», 
deganlar. Imom G‘azzoliyning ta’kidiga ko‘ra, «qalbda ma’rifat maydonga kelgach, qalbning holi 
o‘zgaradi. Qalbing tutumi o‘zgargach, -a’zolarning amallari ham o‘zgaradi. Ya’ni amal holga, hol 
ilmga, ilm esa tafakkurga bog‘liq bo‘lib qoladi. 

---

Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
245
 Maqom
– manzil, marhala, ma’navin mavqe, martaba, to‘xtam. Qushayriyning aytishicha, maqom 
qulning takror asosida sifat holiga yetkazgani odob va axloqdir. Maqomga riyozat, mujohada ila 
erishilur. Najmiddin Kubroga ko‘ra, «maqom yo‘lchilik yurg‘inligidan qutulmoq uchun istirohat va 
qo‘noqlamakdir. Hol – qushning ikki qanoti, maqom esa uning uyasi yanglig‘dir.