Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Kimyoviy va radiasion xavfli obyektlardagi falokatlar va 
halokatlarni oldindan taxminlash, baholash, aholini 
zararlanishdan ogohlantirish 
va muhofaza qilish chora-tadbirlari
Kimyoviy radiasiyaviy muhofazasining asosiy vazifasi kimyoviy va 
radiasiyaviy   xavfli   inshootdagi   halokatlar   bilan   bog’liq   FVlar   oldini 
olishdan iborat.
Radiasion  avariyalar  talofat   o’chog’idagi   ishchi,   xizmatchilarni  va 
aholini nurlanishiga, bundan tashqari, katta hududlarni yo’l qo’yiladigan 
me’yorlardan   yuqori   bo’lgan   radiasiyaviy   zararlanishiga   olib   keladi. 
Ionizasiyalangan   nurlanishni   to’liq   xavfsiz   dozalari   mavjud   emas.   Eng 
mayda nurlanish  dozalari ham nurlanganlarda  xavfli  o’simtalarni paydo 
bo’lishiga va irsiy kasalliklar yuqtirilgan avlod tug’ilishi xavfini oshiradi.
Ionizasiyalovchi   nurlanishni   biologik   ta’siri   olinagn   dozaga, 
nurlanish   vaqtiga,   nurlanish   turiga   va   organizmni   individual 
xususiyatlariga   bog’liq.   Bunda   somatik   somatik-stoxastik   va   genetik 
effektlar kuzatilishi mumkin.
Odamni   nurlanishi   oqibatlarini   asosiy   effektlari   rasm-3.8   da 
keltirilgan.
Nurlanish oqibatlari
137

---

Rasm-3.8. Odamning nurlanish oqibatlari.
Nurlanish  dozasi,   vaqti   va   sharoitiga   ko’ra   odamni   nurlanish 
oqibatlari jadval-3.9 da keltirilgan.
Jadval-3.9
Nurlanish sharoiti
Doza 
Effekt