Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

Chakana savdoning maqsadi 
– oxirgi iste’molchilarga chakana 
do‘konlar orqali mahsulotni chakana narxlarda yetkazib berishdir. Savdoning 
bu turi bozor iqtisodiyoti sharoitida o‘zlarining turli– tumanligi va ulardagi 
narxlar ham egiluvchanligi bilan xarakterlanadi. 
Chakana savdo aholiga to‘g‘ridan to‘g‘ri tovar sotish va xizmat qilish 
bilan bog‘liq bo‘lgan tadbirkorlik faoliyatini o‘z ichiga oladi. Chakana savdo 
tovarlar assortimentining shakllanishida qatnashadi. Xaridorlarga tovarlar 
sifat ko‘rsatkichlari to‘g‘risida axborotlar beradi. Tovarlarni saqlash, 
qo‘shimcha ishlash, narxlarni o‘rnatish va boshqa vazifalarini bajaradi. 
Natijada tovarlarning oxirgi iste’molchilari bilan oldi - sotdi shartnomasini 
tuzadi. 

---

265 
Chakana savdo mulkchilik shakli, usuli va xizmat ko‘rsatishlari bilan 
farqlanadi: 
1.
Xususiy hissadorlar. 
2.
Ijara mulklarga asoslangan chakana savdo. 
3.
Qo‘shma mulklarga asoslangan chakana savdo. 
Chakana savdo firmalarining turlari 4 ta mezon bilan farq qiladi: 
1.
Do‘konning jihozlari. 
2.
Mijozga xizmat ko‘rsatish darajasi. 
3.
Tovar assortimenti. 
4.
Savdoda xizmat ko‘rsatish xarakteriga ko‘ra. 
Chakana 
savdo 
vositachilarini 
quyidagi 
belgilariga 
ko‘ratasniflash mumkin: 
1.
Do‘konga taalluqliligi bo‘yicha: 
a)
mustaqil chakana savdo qiluvchi do‘konlar (odatda, bir odam- ning 
mulki hisoblanadi. Bu qoidaga ko‘ra savdo masalalarini do‘kon egasining 
o‘zi hal qiladi), xizmat ko‘rsatish darajasi yuqoriligi bilan ajralib turadigan 
uncha katta bo‘lmagan do‘konlar: 
b)
korporativ tarmoq o‘z ichiga ko‘p sonli do‘konlarni oladi. Mulkdor 
hisoblanadi. Bu turdagi chakana savdo tashkilotining bu turini afzalligi - yirik