O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

3C
4
H
6
O
6
= C
2
H
5
COOH + 2CH
3
COOH + 5CO
2
+ 2H
2
O 
vino kislotasi
propion kislota
sirka kislota
Bu jarayonlarning chuqurroq borishi vinoning iste’molga yaroqsiz bo’lib qolishiga olib 
keladi. Bu kasallikka kuchli chalingan vinolar spirt va sirka olishda foydalaniladi. 
Boshqa vinolarda qayd qilganimizdek bu kasallikning oldini olish uchun ham vinolar 80
0
S da pasterizastiyalanishi yoki SO
2
gazi bilan qayta ishlash talab etiladi. 
Vinoda uchraydigan nuqsonlar. Vinoda uchraydigan asosiy nuqsonlar yuqori sifatga ega 
bo’lmagan xom ashyodlardan foydalanish, ishlab chiqarish texnologiyasining qisman buzilishi, 
idishlar ta’sirida vujudga kelishi mumkin. Vinolardagi nuqsonlar quyqalar hosil bo’lishi, vino 
tarkibiy qismlarining bir-biri bilan harorat, fermentlar va yorug’lik ta’sirida reakstiyaga borishi, 
vinoga to’satdan begona aralashmalarning tushishi natijasida vujudga keladi. 
Ba’zi bir nuqsonlar vino tarkibida katta o’zgarishlarni vujudga keltirmaydi. Shu sababli 
o’z vaqtida ko’rilgan chora tadbirlar asosida bu nuqsonlar paydo bo’lishining oldini olish 
mumkin. 
Bu nuqsonlarga oq va qizil vinolarning qorayib qolishi (cherniy kass), qo’ng’ir rangning 
paydo bo’lishi (oksidaznыy kass), oqarib qolishi (belыy kass), qo’ng’ir –qizil rangning paydo 

---

139 
bo’lishi (mednыy kass), vinoda oltingugurt gazining paydo bo’lishi,vinoda achchiq, yoqimsiz 
ta’mi va hidning vujudga kelishi kabi nuqsonlar kiradi. 
Takrorlash uchun savollar: 
1. Vinolarning sifatini organoleptik usul bilan baholashni tushuntirib bering. 
2. Vinolarning sifatini baholashning ball usulini tushuntirib bering. 
3. Vinolarning fizik-kimyoviy ko’rsatkichlariga qaysi ko’rsatkichlari kiradi? 
4. Vinolar tarkibidagi spirt miqdori qanday aniqlanadi? 
5. Vinolarning loyqalanishi nimadan dalolat beradi? 
6. Vinolarda qanday kasalliklar uchraydi? 
7. Vinolarni saqlaganda sirka kislotali bijg’ishning mohiyatini tushuntirib bering. 
8. Vinolarda anag’rob mikroorganizmlar chaqiradigan kasalliklarni tushuntiring. 
9. Vinolarda qanday nuqsonlar uchraydi? 
10. Vino nuqsonga ega bo’lsa undan qanday foydalanish mumkin?