O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

 
Rom.
Bu ichimlik rom spirtidan tayyorlanib, kuchli spirtli ichimliklar qatoriga kiradi. 
Rom spirti shakarqamish sharbatini va shakarqamishdan shakar olgandan keyin qoladigan 
masalarni bijg’itish yo’li bilan olinadi. 
Rom ishlab chiqarishda tarkibida quruq moddasi 14-16 %, shundan 10-12 % qand 
bo’lgan atala (susla) ishlatiladi. Ana shu atala dastlab maxsus drojlar yordamida bijg’itiladi. 
Bijg’ish natijasida spirtdan tashqari ma’lum miqdorda uchuvchan organik kislotalar, murakkab 
efirlar, aldegidlar, yuqori molekulali spirtlar hosil bo’ladi. Ana shu birikmalar romga o’ziga xos 
intensiv hid beradi. Bijg’ish jarayoni kuzatilib atala tarkibida 5-6 % miqdorida qand qolganda 
unga moy kislotasi bakteriyalarining toza tomizg’isi qo’shiladi. Buning natijasida rom hidini 
beradigan moy-etil efirlari va moy kislotalari hosil bo’ladi. 
Atalaning ana shunday bijg’ishi natijasida unda 4,8-5,2 % miqdorida etil spirti, qand 
bo’lmagan moddalar va uchuvchan birikmalar hosil bo’ladi. Ana shu uchuvchan birikmalar 
qatoriga organik kislotalar (sirka, chumoli, propian, moy, kapron, kapril), aldegidlar (sirka, 
propil, butil, izobutil, izoamin) va bir necha xil efirlarni kiritish mumkin. So’ngra ana shu 
bijg’igan xom ashyodan haydash yo’li bilan rom spirti olinadi. 

---

135 
Rom spirti rangsiz tiniq suyuqlik bo’lib, hidi aniq seziluvchan bo’ladi. Uning tarkibida 
etil spirtining miqdori 60 % ni tashkil etadi. Ana shu spirtga distillangan suv qo’shilib quvvatini 
50 % ga keltiriladi va bu spirtni yangi emal bochkalarda 4-5 yil davomida tutib turiladi. Uzoq 
muddat tutib turish jarayonida emal yog’ochidan spirtga oshlovchi, rang beruvchi va boshqa 
moddalar ekstrakstiya bo’lib o’tadi. Ana shu jarayonni rom spirtining etilishi deb yuritiladi. Bu 
jarayon juda murakkab hisoblanib, ana shu jarayonda bo’ladigan o’zgarishlar hisobiga rom 
spirtining o’ziga xos ta’mi, xushbo’y hidi va rangi shakllanadi. 
Etilgan rom spirti distillangan suv, qand, sharbat, qora olg’o’ri morsi va murakkab efirlar 
eritmalari bilan aralashttiriladi, so’ngra rom suzilib, butilkalarga quyiladi. 
Romlar kislota, efir, aldegidlar va yuqori molekulali spirtlarning umumiy miqdori 
bo’yicha oddiy, o’rtacha va yuqori efirli guruhlarga bo’linadi. Yuqori efirli romlarda kislota, efir, 
aldegid va yuqori molkulali spirtlarning 100 g ayubsolyut spirtdagi miqdori 550-900 mg ni 
tashkil etadi. 
Rom spirtli ichimlik sifatida ishlatilibgina qolmasdan, qandolatchilikda, liker-aroq 
mahsulotlari ishlab chiqarishda ham qo’llaniladi.