P islomov toshkent 2017 O‘quv qo‘llanma

3
ob’yekt 
raqami 
shahar yoki 
suv havzasi 
daryo yoki 
yo’l 
shahar yoki 
yerlar 
hosil yoki 
bino 
1.19-rasm. Ma’lumotlarning geometrik klasslari. 
 
Duga
Chap
poligon
O`ng
poligon
Tugun
dan
Tugun
gacha
1
2
3
4
5
6
7
А
А
С
D
С
В
В
О
В
А
С
В
D
O
c
b
b
d
d
o
d
a
c
a
a
b
o
c
Poligon
Dugalar
soni
Dugalarning 
yo`nalishi
3
4
3
1
А
B
С
D
-1, -2, 3
2, -7, 5, 0, -6
-3, -5, 4
6
6
7
5
D
e
B
2
b
3
A
1
0
a
C
4
d
c
A
a
ID poligon
ID tugun
ID tduga
1
dugani yo`naltirish
chizig`i
1.20-rasm. Turli tip ob’yektlari o’rtasidagi o’zaro bog`lanishlar. 

---

42 
1.20-rasmda vektorli axborotning topologik ifodalanishi ko’rsatilgan. 
Topologiyani shakllantirish nuqtali, chiziqli va poligonal ob’yektlar 
o’rtasidagi o’zaro munosabatlarni aniqlash va kodlashni o’z ichiga oladi. 
1.21-rasmda Vladivostok shahri Vtoraya Rechka tumanining 
kartografik tasviri keltirilgan. Ushbu uch o’lchamli tasvirni shakllantirishda 
chiziqlar, poligonlar va solingan imoratlarni belgilagan hajmli figuralar 
ishlatilgan. 
1.21-rasm. Vladivostok sh. Vtoroy Rechkasining adresli plani. 
Quyidagi rasmda poligonal chiziqlarning o’xshash parametrlarga ega 
oblastlarini ko’satish uchun qo’llanilishi (izoliniyalar) keltiriladi. 
1.22-rasm. Qandaydir bir xil xususiyatlarga ega oblastlarni belgilash 
uchun poligonlardan foydalanish misoli. 

---

43 
Juda ko’p hollarda GATda ma’lumotlarning simvolli klassi ham 
qo’llaniladi. Simvollar asosan shaharlar imoratlar, tabiiy ob’yektlarni (tog` 
cho’qqilari, suv manbalari, qo’riqxonalar, hayvonlarning yashash doylarini) 
belgilash uchun qo’llaniladi. 1.23-rasmda ob’yektlarni belgilash uchun 
simfollardan foydalanilgan joy kartasi keltiriladi. 
1.23-rasm. Geografik ob’yektlarni belgilash uchun simvollardan 
foydalanish misoli. 
Mavjud GATlarni yuqorida keltirilgan klassifikatsiyalardan tashqari, 
tizimda qo’llaniladigan