P islomov toshkent 2017 O‘quv qo‘llanma

Piksel 
– bu tasvirning engkichik, bo’linmas elementidir. 
Uch o’lchamli ob’yektlar 
Hajmli figura – uchta o’lchamga (uzunlik, kenglik va balandlikka) 
ega bo’lgan geomtrik jism (kub, parallelepiped, sfera). 
1.18-rasm. Poligonal tipdagi ob’yektlardan tuzilgan qatlamlar misoli. 
Har bir individual ob’yektga 
identifikator
(ID) deb ataladigan yagona 
ko’satkich qo’yiladi. Odatda, identifikator – bu qatlamning fazoviy 
ob’yektiga beriladigan formal raqamdir. ID avtomatik tarzda berilishi yoki 
foydalanuvchi tomonidan tayinlanishi mumkin va fazoviy ma’lumotlarning 
pozitsion va nopozitsion qismining bog`lanishi uchun xizmat qiladi. 
Real dunyoda 
nuqtalar
aholi punktlarini, katta bo’lmagan suv 
havzalari va tog` cho’qqilarini, binolar yoki joylashuvi yagona nuqta bilan 
tavsiflanadigan bir nechta ob’yektlarni ifodalaydi. 
Chiziqlar
va 
yoylar
ularni chiziqlar sifatida ko’rish mumkin bo’lgan 
real mavjud ob’yektlardir. Bu yo’l, daryo, elektr uzatish liniyasi yoki erosti 
kommunikastiyalari, masalan, vodoprovod yoki kanalizastiya tizimi bo’lishi 
mumkin. 
Poligonlar
bilan odatda hududlar (viloyatlar, tumanlar, shtatlar), 
tuproqlarning turlari, saylov okruglari, er uchastkalari yoki binolarning 
konturlari belgilanadi. 

---

41 
Hajmli figuralar
ob’yektlarning qaysidir miqdoriy o’lchamlarini (suv 
havzasining hajmi, qazib olinadigan gazning hajmi, yig`ilgan hosil) 
belgilashda ishga solinadi yoki uch o’lchamli kartalardagi (3d-kartalardagi) 
ob’yektlarni (binolarni) o’zida ifodalaydi. 
Identifikator 
Nuqta 
Chiziq, yoy 
Poligon 
Hajm 
 
1 
2