Muskullarning tuzilishi, fiziologiyasi, gigienasi va yosh xususiyatlari Muskul sistemasi

parta yoki o„rtadagi parta oldiga ko„yiladi. 
Ta‟lim-tarbiyaning, mehnat ta‟limining samarali bo„lishida sinf xonalari va 
laboratoriyalarning jihozlanishi muhim ahamiyatga ega. Maktab mebellari 
bolalarning bo„yi, yoshi va tana proporsiyalari, fiziologik xususiyatlariga mos 
bo„lishi kerak. Sinf xonasining asosiy mebeli parta. Partalarni o„quvchilarga 
moslab tanlash, ularni partaga to„g„ri o„tqazish, ular qad-qomatining shakllanishida 
muhim rol o„ynaydi. Parta bir va ikki o„rinli qilib yasaladi. Har bir partaning 
suyanchig„i, o„tirg„ichi, masofasi va differensiyasi, yozuv stoli qismlari bo„ladi. 
Partaning suyanchig„i bola bel-dumg„aza qismining qo„shimcha tayanishini 
ta‟minlaydi. Suyanchiq bola umurtqa pog„onasining bel egriligiga mos kelishi 
kerak. 

---

Bola partaga to„g„ri o„tirganda, parta qirg„og„i bilan ko„kragi orasida 3-5 sm 
masofa krlishi kerak. Suyanchiq oralig„i-gorizontal bo„yicha kursi 
suyanchig„igacha bo„lgan masofa o„quvchi gavdasining diametridan 3-5 sm ortiq 
bo„lishi kerak. Masofa musbat, manfii, nul bo„lishi mumkin. Suyanchiq oralig„i 
oshib ketsa, o„quvchi ishlayotganda kursi suyanchig„iga tayana olmaydi va bukilib 
o„tiradi. Suyanchiq oralig„i kamayib ketsa, sikilib qoladi. Partaning oldingi cheti 
o„tirg„ichdan 3-5 sm o„tishi maqsadga muvofiqdir. Partaning yozuv stoli 
(qirg„og„i) 15-25° qiyaroq qilib tayyorlanadi. Bu ko„rishni yengillashtiradi, kitob 
biroz qiya qilib qo„yilganda pastki qator bilan yuqori qatorda ko„z bilan kitob 
orasidagi masofa bir xil bo„ladi. Kitob gorizontal qo„yilsa, o„qilganda ko„z 
moslashnshi bir necha marta o„zgaradi. 
O„quvchilarni partaga o„tqazishda bo„yini parta raqamiga moslash zarur. Bo„yi eng 
past bola 90 sm, novchasi 179-180 sm bo„ladi. Barcha o„quvchilar 7 ta bo„y 
guruhiga bo„linadi. Parta raqamlari ham 6 dan 12 gacha bo„ladi. A.F.Listov 
bolaning bo„yiga qarab parta nomerini apiqlash uchun quyidagi formulaii tavsiya 
qiladi, ya‟ni bola bo„ynining oldingi raqami o„pligidan 5 ni ayrilsa, shu bola 
o„tiradigan partaning nomeri kelib chiqadi. Masalan, bolaning bo„yi 148 sm, 14 dai 
5 ni ayirib tashlaymiz; unda 9 qoladi. Demak, 148 sm bo„yli bola 9-partada 
o„tirishi ksrak.