«сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы атырау облысы білім беру басқармасының Әдістемелік орталығЫ

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 
1.Киелі мекен Кең Жылыой,Ағатай баспа. 
2.Ақбота шежіресі 2015 жыл. 
3.
Құлсары энциклопедиясы. 
4.Атырау энциклопедиясы. 

---

222 
Г. Атшығали 
№2 мектебі, 10- сынып оқушысы 
 
ЖЫЛЫОЙ ӨҢІРІНІҢ КӨНЕ СӘУЛЕТ ЕСКЕРТКІШТЕРІ 
 
«Тарих- адамзаттың, одан қала берді әр халықтың өткенінен жинақталып, 
соның жақсысынан үлгі, жаманынан сабақ алтын ұлы мектеп» ,- деп 
бабаларымыз айтпағышы және Қазақстан Республикасы Президентінің 
«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру » бағдарламалық мақаласына сәйкес туған 
жердің табиғатын, тарихи – мәдени мұраларын зерттеу, осы жұмыстың өзектілігі 
болып табылады. 
Әлем халықтарыны алдында әрбір ұлттың өзіндік бет бейнесін көрсететін 
ерекше белгісі болу шарт. Сондай тарихи – мәдени жәдігерлерімізді біздің 
ауданымызда аз емес. Ауданымыздың тарихында ел үшін күрескен , азаматтық 
істерімен халық жадына мәңгі қалған тұлғаларды, тарихи оқиғаларды 
бейнелейтін ескерткіштер жетерлік. Жылыой ауданында тарихи – мәдени 
мұраның бүгінгі таңда 1-і республикалық, 69-ы мемлекеттік, 75-і алдын ала 
есепке алу тізіміне енгізілген. Тағылымды тарихы бар , мәуелі мәдениеті 
дамыған Кең Жылыойда мәдени мұралар жүздеп саналады.[2;15] 
1750 жылы Жем өзенінің жиегіндегі тау етегінде қасиетті пір Бекет ата 
дүниеге келген. 1899 жылы дүние жүзінде тұңғыш рет Қарашүңгіл деген жерінде 
мұнай бұрқағы атқылаған. Қазақтың біртуар ерлері Нарынбай, Төремұрат, Басшы 
батыр, аузы дуалы Мәтжан, Дәден ата сынды би шешендердің туған топырағы - 
Жылыой өңірі тарихи- мәдени мұраға бай аймақ. Осыдан үш мың жыл бұрын осы 
өңірде гүлденген , тарихта аты аңызға айналған Ұшқан көне мекені талай сырды 
қойнауының түпкіріне бүгіп жатыр.[4;48,49] 
Жылыой топырағы уақыт көшінің шаң- тозаңына көміліп жатқан 
алаптары мен талай кереметтерін үнсіз ішіне сақтап жатыр.Жоғарда тоқталып 
өткен қорымдар мен діни – тұрмыстық кешендер бүгінгі таңдағы халқымыздың 
өткен ғасырдағы мәдениеті мен тұрмыс тіршілігін танып білуге ас қажетті 
таптырмас қазына.[1;24] 
Біз өмір сүріп отырған аймақ Каспий маңы ойпатынның баға жетпес 
байлығы – табиғи қоры ғана емес , әлімсақтан бері келе жатқан кіші жүз 
қазақтарында өзіне тән дәстүрлі мәдениеті, тарихы, даланың таңғажайып 
ескерткіштері археологиялық мұралары болып табылады. Осы бір табиғаты қатал 
сан ғасырлық тарихы бар қуаң даланың ұрпақтары қолмен жасалған қайталанбас 
рухани байлықтары талай замандар бойы көзден таса болмағаны шындық.[4;50]