Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Hayvon mahsulotlaridan dorivor sifatida yosh va sog’lomlari tanlanadi
.
Hayvonlarning yuragi, miyasi, jigari, talog’i, suyak iligi va boshqa qismlaridan 
dorivor vositalar olinadi. 
Dorilarning umumiy, xususiy va umumiy ta`siriga o`xshash ta`sirlari bo`lib: 
1.Umumiy ta`sirlari - qizdirish, sovitish, tortish, itarish, biriktirish va hokazo 
2.Xususiy ta`siri - har bir kasallikka xos ta`siri 
3.Umumiy ta`siriga o`xshash ta`siri - ichni suruvchi, siydik haydovchi va hayz 
qonini yurituvchi kabi ta`sirlari bor. 
Dorilarning quyidagi sifatlari (hidi, rangi, mazasiga ko`ra) mavjud: 

---

139 
-latif dori 
-zich tuzilgan dori 
-yopishqoq dori 
-uvalanuvchi dori 
-qotuvchi dori 
-shilliqli dori 
-yog’li dori …hokazolar. 
Sharqona tabobatda quyidagi o`lchov birliklari ishlatilgan: 
-1Dirham - 3gr 
-1Funduq - 4,25gr 
-1Donaq - 0,5gr 
-1Misqol - 4,25gr 
-1Uqiya - 29,75gr 
-1Qirot - 0,19gr 
O`simlik xom ashyosidan olinadigan mahsulotlarga damlama, qaynatma va 
fitopreparatlardan - nastoyka, ekstraktlar kiradi. Damlama va qaynatmalar, o`simlik 
xom ashyosining suvdagi ajratmalari yoki shu maqsadda alohida tayyorlangan 
ekstraktlarning suvdagi eritmasidan iborat. Ular past, xushbo’y hidli suyuqlik 
bo`lib, ularni ishlatishdan oldin chayqatish kerak. Ularning tarkibidagi moddalar tez 
parchalanganligi uchun ko`pi bilan salqin joyda 3-4 kungacha saqlanadi. Ichishga va 
surtishga ishlatiladi. 
Galen preparatlari, ya`ni, nastoyka va ekstraktlar o`simlik xom ashyosidan 
olinadigan va tarkibi murakkab ajratmalar bo`lib, ular shifobaxsh xossasi bo`lmagan 
ballast moddalardan qisman tozalangan bo`ladi. 
Nastoykalar o`simlik xom ashyosidan olinadigan spirtli, spirt - suvli yoki spirt - 
efirli bo`ladi. Ular tiniq rangli suyuqlik bo`lib, tayyorlangan o`simlik hidiga ega 
bo`ladi. 

---

140 
Ekstraktlar dori moddasini o`simlik xom ashyosidan spirt ta`sirida ajratib olinib, 
hosil qilinadi. Ular nastoykalardan yuqori konsentrasiyasi bilan farq qiladi. 
Konsistensiyasiga ko`ra suyuq, quyuq va quruq turlarga bo`linadi.